Để chăm sóc sức khỏe cho bé tốt và không phải đưa bé vào bệnh viện khi không quá cấp bách thì cha mẹ cần có những kiến thức y khoa sơ đẳng.
Bạn có thể học cách xử trí cho bé khi gặp các trường hợp sau:
Khi bé bị sốt: Cách tốt và chính xác nhất để xác định bé có đang bị sốt hay không là dùng cặp nhiệt độ. Bé được xác định là bị sốt cao khi thân nhiệt từ 38,50C trở lên. Lúc này, cha mẹ có thể cho bé uống thuốc hạ sốt, cứ 10-15mg thuốc/kg cân nặng. Nếu bé còn sốt, có thể lặp lại liều tương tự sau 4 giờ. Bên cạnh đó, nên cho bé mặc quần áo thoáng mát và uống nhiều nước. Nhiệt độ cơ thể bé thấp hơn 38,30C, bé bị sốt nhẹ, cha mẹ không nên hạ sốt cho bé bằng thuốc mà hãy dùng khăn và nước ấm, thường xuyên lau mát cho bé ở các vị trí: trán, nách, bẹn, hậu môn và lưng. Đừng quên cho bé nằm nơi thoáng, kín gió và thay đồ cho bé nếu quần áo bị ướt.
Khi bé bị tiêu chảy: Cần cho bé uống thật nhiều nước. Một số dung dịch bù nước thường dùng là oresol. Hãy pha oresol với nước chín theo hướng dẫn ghi trên bao bì, cho bé uống bù từ 30 – 50ml dung dịch đã pha sau mỗi lần đi tiêu lỏng.
Các vết thương ngoài da: Các bé vốn hiếu động, tinh nghịch nên việc bị vài vết trầy xước nhẹ ngoài da là “chuyện bình thường”. Cha mẹ không nên quá lo lắng mà cấm đoán bé chạy nhảy, vui đùa. Nếu bé chỉ bị xây xát da, cha mẹ có thể rửa vết thương bằng nước sạch, sát trùng và băng lại. Nếu bé bị chảy máu, cha mẹ nên dùng bông gòn ấn chặt vào vết thương để cầm máu. Đối với vết thương sâu, chảy máu nhiều, cách tốt nhất là gọi đội cứu hộ tại chỗ để có xử trí kịp thời.
Phỏng: Nếu chẳng may bé bị phỏng, cha mẹ nên dội nước lạnh sạch lên vết phỏng, dùng khăn sạch quấn quanh vết phỏng và đưa bé đến cơ sở gần nhất. Tuyệt đối không được bôi nước mắm, kem đánh răng hoặc đắp bất kỳ thứ gì lên vết phỏng để tránh làm tổn thương nặng hơn và tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Dị vật đường thở: Nếu thấy bé đột nhiên ho sặc sụa, tím tái, khó thở, cha mẹ cần bình tĩnh thực hiện động tác sau: đứng phía sau hoặc quỳ tựa gối vào lưng bé, vòng 2 tay ngang thắt lưng, đặt 1 nắm tay ngay vùng thượng vị (ngay dưới mấu kiếm xương ức), bàn tay còn lại đặt chồng lên, đột ngột ấn mạnh, nhanh 5 lần theo hướng từ dưới lên và từ trước ra sau. Trong trường hợp bé đã hôn mê, bất tỉnh thì đặt bé nằm ngửa, cha mẹ quỳ gối, đặt 2 bàn tay chồng lên nhau ở vùng dưới xương ức bé, đột ngột ấn mạnh, nhanh 5 lần. Nếu đã thực hiện theo hướng dẫn trên mà bé vẫn có diễn tiến nặng hơn thì nên đưa bé đến cơ sở y tế tại địa phương để được cấp cứu.
BS.CK2 Trịnh Hữu Tùng
Trưởng phòng KH-TH, BV Nhi Đồng 2 (TP.HCM)