Hôm trước, tình cờ tôi gặp chị Loan đang khệ nệ “khiêng” 1 túi thuốc. Hỏi ra mới biết đó là “bộ sưu tập” thuốc canxi dành cho cu Ben (1 tuổi) yêu dấu của chị. Theo chị Loan, phải cho bé uống thật nhiều canxi vào các giai đoạn từ 1-2 tuổi và 5-7 tuổi thì bé mới có cơ hội đạt được chiều cao tốt.
Không chỉ có chị Loan, đây cũng là kinh nghiệm được nhiều mẹ truyền tai nhau, thậm chí có người còn yêu cầu bác sĩ kê toa cho con họ được uống bổ sung canxi.
Chiều cao chịu ảnh hưởng của 3 yếu tố: di truyền, dinh dưỡng hợp lý và môi trường. Trong đó, di truyền là yếu tố quan trọng nhất, quy định mức độ và tốc độ phát triển tối đa về chiều cao trong điều kiện dinh dưỡng được cung cấp đầy đủ.
Công thức tính chiều cao tương đối của bé theo chiều cao của cha mẹ như sau:
Như vậy, trong 3 yếu tố trên thì dinh dưỡng là yếu tố có thể can thiệp được dễ dàng nhất trong giai đoạn cơ thể đang phát triển. Dinh dưỡng đầy đủ sẽ cung cấp nguồn nguyên liệu giúp xây dựng các mô của cơ thể, giúp bé phát triển tối đa tiềm năng về chiều cao.
Mặc dù vậy, dinh dưỡng hợp lý không có nghĩa là chỉ bổ sung thật nhiều canxi, để chiều cao phát triển tốt còn cần thêm các chất khác:
- Protein: là thành phần của men tiêu hóa, kháng thể.
- Lysin: là axit amin thiết yếu mà nhu cầu của cơ thể rất cao nhưng lại hay thiếu hụt trong khẩu phần ăn của bé.
- Canxi: tham gia vào quá trình tạo xương, giúp xương vững chắc.
- Vitamin A: giúp cho sự tăng trưởng của bé.
- Vitamin D: giúp hấp thu canxi.
- Sắt: tham gia tạo hồng cầu.
- Kẽm: ảnh hưởng đến quá trình tổng hợp hoóc-môn tăng trưởng, giúp phát triển chiều cao tốt.
- I-ốt: tham gia tổng hợp hoóc-môn giáp trạng, nếu thiếu hoóc-môn này, bé sẽ không thể phát triển chiều cao được.
Ngoài những yếu tố trên, bé còn phải được vận động nhiều để kích thích, đẩy mạnh chuyển hóa năng lượng, trao đổi chất, thúc đẩy cơ thể tăng trưởng. Khi bé lớn hơn một chút, có thể cho bé tham gia các môn thể thao giúp phát tiển chiều cao như: bóng rổ, bóng chuyển, bơi lội…
Bên cạnh đó, khi bé ngủ yên, ngủ sâu sẽ có lượng hoóc-môn tăng trưởng tiết ra đầy đủ, giúp hấp thu tốt canxi, kích thích xương dài ra. Và cuối cùng là nên cho bé một môi trường sống thoáng mát, đủ ánh sáng, oxy, đủ rộng để bé được vận động, phát triển cơ bắp.
BS.CK2 Nguyễn Thùy Trang
Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM