Triệu chứng chung khi trẻ nhiễm giun thường là dấu hiệu của rối loạn tiêu hoá như đau bụng, buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy. Nhưng tùy loại ký sinh trùng sẽ gây ra những triệu chứng riêng biệt khác nhau.
Ở Việt Nam, thống kê của Viện Bảo vệ sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em Hà Nội cho thấy tỉ lệ nhiễm giun đũa cao hơn giun kim ( 94,52 % so với 52,23 % ở trẻ khoảng 10 tuổi). Trong khi giun kim thường gặp hơn ở trẻ dưới 5 tuổi. Đôi khi cũng có những trường hợp nhiễm nhiều ký sinh trùng trên cùng một trẻ như giun đũa, giun móc, giun kim…
Triệu chứng chung khi trẻ nhiễm giun thường là dấu hiệu của rối loạn tiêu hoá như đau bụng, buồn nôn, nôn mửa và tiêu chảy. Nhưng tùy loại ký sinh trùng sẽ gây ra những triệu chứng riêng biệt khác nhau.
Đường lây: chủ yếu qua đường miệng và đường ăn uống nấu không chín (giun đũa, giun kim, giun tóc…), qua da ( giun móc, giun lươn). Ngoài ra, tuỳ vùng sinh sống và điều kiện sống, trẻ có thể bị nhiễm loại ký sinh trùng nào thường hơn.
Giun đũa
Thường gặp ở nước ta, tỉ lệ nhiễm ở các tỉnh phía Bắc cao hơn các tỉnh phía Nam. Giun đũa có thể gây nên các biểu hiện sau: trẻ lừ đừ, xanh xao, ăn kém ngon, đau bụng, ói mửa, tiêu chảy đôi khi tiêu phân mỡ, nổi mề đay, ho đàm có lẫn máu. Khi có nhiều ấu trùng vào phế nang và phế quản có thể gây nên viêm phế quản, viêm phổi.
Điều trị:
- Trẻ > 12 tháng tuổi: Mebendazole (Vermox) viên 100mg, sáng 1 viên, chiều 1 viên, 3 ngày liên tiếp. Hoặc Mebendazole (Fugacar) 1 viên 500mg liều duy nhất.
- Trẻ <12 tháng hay > 12 tháng tuổi: Pyrantel pamoate (Combantrin, Helmintox) viên 125mg, 11mg/1kg liều duy nhất (tối đa 1g).
Giun kim
Lứa tuổi nhiễm nhiều nhất là 3 – 7 tuổi, đặc biệt là trẻ đi mẫu giáo, nhà trẻ. Bệnh nhiễm giun kim mang tính chất gia đình. Trẻ bị nhiễm giun kim thường khó ngủ, thức giấc nửa đêm, khóc đêm, đái dầm, ngủ nghiến răng, đôi khi tiêu phân lỏng do buổi tối giun bò ra ngoài hậu môn đẻ trứng gây ngứa ngáy khó chịu cho trẻ.
Nếu trẻ dùng tay gãi, trứng giun dính vào móng tay và khi cầm thức ăn sẽ gây tái nhiễm.
Điều trị:
- Trẻ > 12 tháng tuổi: Mebendazole (Fugacar) viên 500mg, 1 viên liều duy nhất, lặp lại sau 2 tuần.
- Trẻ < 12 tháng hay > 12 tháng tuổi: Pyrantel pamoate (Combantrin, Helmintox) viên 125mg, 11mg/kg liều duy nhất (tối đa 1g), lặp lại sau 2 tuần. Hoặc Albendazole (Zentel) viên 200mg, 2 viên liều duy nhất, lặp lại sau 2 tuần. Điều trị cho cả gia đình vì rất dễ lây lan và tái nhiễm.
Giun móc – giun lươn
Trẻ bệnh thường có các triệu chứng đau bụng, kém ăn, nổi mụn nước hay ửng đỏ ngoài da nơi ấu trùng xâm nhập, đôi khi gây ra biểu hiện ở phổi như ho đàm có thể lẫn máu, xanh xao, thiếu máu…
Điều trị:
- Trẻ > 12 tháng tuổi: Mebendazole (Vermox) viên 100mg, sáng 1 viên, chiều 1 viên, uống 3 ngày liên tiếp, lặp lại sau 2 tuần. Hoặc Albendazole (Zentel) viên 200mg, 2 viên liều duy nhất.
- Trẻ < 12 tháng hay > 12 tháng tuổi: Pyrantel pamoate (Combantrin, Helmintox) viên 125mg, 20mg/kg/ngày, uống 3 ngày liên tiếp.
Nếu trẻ xanh xao nhiều, cần tham khảo thêm ý kiến của BS chuyên khoa để được điều trị kịp thời vì trẻ bị nhiễm giun móc hay bị thiếu máu thiếu sắt kèm theo.
Giun tóc
Khi trẻ nhiễm giun tóc thường có những dấu hiệu của rối loạn tiêu hoá không đáng kể nhưng đôi khi có biểu hiện xuất huyết trực tràng và sa trực tràng.
Điều trị: (tương tự Giun đũa).
BS CKI. Võ Thị Vân – Khoa Tiêu hoá - BV Nhi Đồng 2
BS CKII. Phạm Thị Ngọc Tuyết – Khoa Tiêu hoá 2 – BV Nhi Đồng 2