Tiêu chảy cấp giết chết 2 triệu bé dưới 5 tuổi trên toàn thế giới mỗi năm.
BS Đặng Thị Kim Trinh, khoa Dịch vụ 2, BV Nhi đồng 2 (TP.HCM) cho biết: Có nhiều nguyên nhân khiến bé bị tiêu chảy. Tiêu chảy cấp là tình trạng tiêu phân lỏng có nhiều nước, trên 3 lần/24 giờ. Tiêu chảy cấp ở bé có thể do nhiều nguyên nhân, đa số là siêu vi và thường tự giới hạn trong vòng 5 - 7 ngày. Tuy nhiên, bé có thể kèm theo đau bụng, nôn ói, sốt, ăn uống kém dẫn đến mất nước, mất các chất điện giải và có thể tử vong nếu không điều trị kịp thời.
Bé ăn phải thức ăn chứa vi khuẩn có khả năng đột nhập vào niêm mạc ruột và gây bệnh như Salmonella là bệnh thường gặp nhất. Bệnh khởi phát đột ngột: sốt, đau bụng vùng thượng vị hoặc quanh rốn, không mót rặn tiêu chảy nhiều lần, phân thối, nhiều nước đôi khi có nhày, máu, gần giống phân trong lỵ trực khuẩn. Trường hợp nặng có rối loạn điện giải do mất nước (môi khô, mắt trũng, khát nước). Nếu không chẩn đoán và điều trị kịp thời, bé có thể tử vong do trụy mạch.
Ngoài ra, nhiễm khuẩn, nhiễm độc thức ăn còn do ăn phải thức ăn có chứa độc tố của vi khuẩn đã hình thành sẵn trong thức ăn. Biểu hiện lâm sàng là tiêu chảy nhiều lần trong ngày, đau bụng, không sốt, buồn nôn và nôn. Nếu không điều trị kịp thời sẽ dẫn đến tình trạng mất nước và tử vong.
Tiêu chảy cấp nếu do Vibrio cholerae gây nên thì thời gian ủ bệnh trung bình 5 ngày. Triệu chứng thường gặp là đi ngoài nhiều lần trong ngày, phân lờ lờ như nước vo gạo, không đau bụng, không sốt, có thể tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị đúng. Bệnh dễ gây thành dịch.
Nếu bé bị nhiễm E.coli sinh độc tố ruột thì loại vi khuẩn này gây tăng tiết dịch và điện giải vào lòng ruột, không có viêm. Nguồn lây là thức ăn và nước. Thời gian ủ bệnh 24 - 72 giờ, có thể sốt nhẹ, phân nhiều nước. Đây là thể bệnh tiêu chảy nhẹ nhưng kéo dài, có khi đến 5 tuần.
Nếu bệnh do khuẩn Shigella gây ra thì triệu chứng lâm sàng là đau bụng quặn, mót rặn, đi ngoài lờ máu cá hay như nước rửa thịt, sốt. Cần điều trị sớm bằng kháng sinh đặc hiệu. Tuy nhiên, hiện nay trực khuẩn này đã kháng với nhiều loại kháng sinh nên cần lựa chọn loại thích hợp.
Ngoài các nguyên nhân do ăn uống, do vi-rút, vi khuẩn, ký sinh trùng… thì tiêu chảy cấp còn có các nguyên nhân khác là dị ứng sữa, nhiễm trùng hô hấp, nhiễm trùng tiểu, nhiễm trùng huyết…
Long Giang