Vi-rút Rota, tác nhân gây tiêu chảy cấp nặng thường gặp nhất ở các bé, là loại vi-rút siêu vi, có thể sống lâu trong môi trường nên có khả năng lây nhiễm rất cao. Chúng tấn công nhanh vào hệ tiêu hóa còn non yếu của bé, gây tiêu chảy nặng, mất nước và có thể tử vong.
Theo thống kê, hằng năm, vi-rút Rota lấy đi khoảng 610.000 tính mạng của các bé trên toàn thế giới. Đặc biệt, tỉ lệ này cao hơn ở các nước đang phát triển. Điều đáng nói hơn là có đến 95% các bé bị nhiễm vi-rút Rota ít nhất là một lần trước 5 tuổi.
Ở Việt Nam, vi-rút Rota là nguyên nhân gây tiêu chảy, nôn ói phổ biến nhất ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Theo ước tính, cứ 2 bé bị tiêu chảy cấp nhập viện thì có một trường hợp là do vi-rút Rota.
Dấu hiệu nhiễm vi-rút Rota
Tiêu chảy do vi-rút Rota gây mất nước nghiêm trọng hơn so với các truờng hợp tiêu chảy do những nguyên nhân khác. Khi bị nhiễm Rotavirus, bé sẽ bị sốt, buồn nôn, nôn mửa dữ dội. Sau 24 - 48 giờ, bé sẽ xuất hiện triệu chứng tiêu chảy: đi phân lỏng, toàn nước, có lúc có màu xanh, có thể có đàm nhớt nhưng không có máu. Tiêu chảy và nôn ói có thể lên đến hơn 20 lần/ngày. Thông thường, bệnh kéo dài từ 3 - 8 ngày, một số trường hợp có thế kéo dài đến 2 tuần.
Khi thấy bé có các triệu chứng như trên, cha mẹ cần phải nhanh chóng đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất để được theo dõi và điều trị đúng cách.
Độ tuổi dễ nhiễm vi-rút Rota
Hầu hết các bé đều bị nhiễm vi-rút này trước 5 tuổi. Các bé trong độ tuổi từ 6 tháng - 2 tuổi dễ mắc hơn cả. Tuy nhiên, thực tế có rất nhiều bé bị nhiễm vi-rút Rota trước 6 tháng tuổi, thậm chí trước 3 tháng tuổi. Vì thế, cha mẹ cần chăm sóc và bảo vệ các bé càng sớm càng tốt, đặc biệt là cho bé uống vắc-xin phòng bệnh đúng lịch.
Hậu quả do vi-rút Rota gây ra
Do tiêu chảy nhiều nên bé dễ bị mất nước, nhanh chóng khô kiệt nếu không được chăm sóc thích hợp. Hơn nữa, do nôn ói nhiều khiến việc bù nước cho bé rất khó khăn. Trong những trường hợp nặng, mất nước có thể dẫn đến choáng, suy thận, hôn mê và thậm chí tử vong. Do đó, bé phải nhập viện để được điều trị kịp thời.
Mặt khác, lớp bảo vệ của ruột non bị phá hủy và tổn thương do vi-rút Rota đã ảnh hưởng đến sự hấp thu thức ăn của bé, đặc biệt là sữa. Khi đó, bé có thể không dung nạp lactose, khiến bé tạm thời không thể hấp thu sữa hoàn toàn, xuất hiện các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy nhiều hơn, đầy hơi, khó tiêu... Điều này sẽ dẫn đến tình trạng sụt cân và suy dinh dưỡng ở trẻ nhỏ.
ThS.BS Nguyễn Ngọc Anh Tuấn
Trưởng phòng Khám bệnh và Tiêm ngừa, Viện Pasteur TP.HCM