Làm thế nào để phát huy tối đa sức mạnh thể chất của bé? Các chuyên gia khẳng định, ngoài gen di truyền thì các yếu tố dinh dưỡng, môi trường, vận động, giấc ngủ… đóng vai trò rất quan trọng.
Khỏe từ trong bụng mẹ
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến suy dinh dưỡng thể thấp còi ở trẻ em Việt Nam là suy dinh dưỡng bào thai. Theo BS.CK2 Vũ Hữu Hùng, trưởng khoa Nhi - BV Thủ Đức (TP. Hồ Chí Minh), khi mang thai, mẹ cần ăn đủ chất đạm (như thịt, cá, trứng...), bổ sung đầy đủ các loại vitamin và khoáng chất cần thiết như axit folic, sắt, canxi… Phát triển của thai nhi về chiều dài đạt cao nhất vào tuần thứ 15 của thai kỳ, trong khi cân nặng đạt mức cao nhất từ tuần 32 đến tuần 35. Do vậy, tình trạng dinh dưỡng của mẹ trước và trong khi mang thai có ý nghĩa quyết định tới chiều cao của bé sau này.
Dinh dưỡng: chìa khóa quan trọng
Trong số các yếu tố tác động tới sự phát triển thể chất của bé, dinh dưỡng đóng vai trò then chốt. BS Vũ Hữu Hùng cho biết, khi bé ra đời, để giúp bé phát huy tối ưu tiềm năng trí tuệ, bé cần được bú sữa mẹ ít nhất là 6 tháng, vì sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tối ưu, giúp bé tăng cường sức đề kháng, chống lại bệnh tật mà không có một loại sữa nào có thể thay thế được. Để có nguồn sữa tốt, mẹ nên ăn các loại cá và hải sản, bổ sung thêm dầu cá hoặc vi chất DHA có trong sữa.
Khi bé ăn dặm, mẹ nên duy trì cho bé một chế độ dinh dưỡng khoa học, đầy đủ tinh bột, chất béo, chất đạm, các vitamin, khoáng chất và các chất xơ từ rau xanh và trái cây tươi. Trong đó, chất đạm có vai trò quan trọng trong việc giúp xương phát triển. Tuy nhiên, bé chỉ có thể phát triển chiều cao tối ưu khi được hấp thu tốt các dưỡng chất. Vì thế, mẹ nên bổ sung thêm các men vi sinh có trong sữa chua… để giúp bé hấp thụ tốt, đồng thời hỗ trợ tiêu hóa, giúp tăng trưởng chiều cao.
Đừng coi thường giấc ngủ!
Ngủ đủ và đúng giờ quy định là một phương pháp thúc đẩy chiều cao tối ưu cho bé. Ngoài dinh dưỡng và di truyền, giấc ngủ cũng ảnh hưởng lớn đến sự phát triển chiều cao. Ở lứa tuổi từ 0-15 tuổi, chiều cao của bé hầu như chỉ phát triển trong giấc ngủ. Vì vậy, bé cần phải ngủ đủ giấc, ngủ sâu và ngon. Việc ngủ ngon, ngủ sâu giúp cơ thể tiết ra hoóc-môn tăng trưởng, giúp tăng hấp thụ canxi, kích thước xương dài ra và phát triển thể chất toàn diện. Số giờ ngủ tùy thuộc nhu cầu của mỗi lứa tuổi, song nhìn chung, bé cần ngủ trên 8 tiếng/ngày và không nên ngủ muộn hơn 22 giờ đêm.
Ngoài ra, bé cũng nên tập thể dục tối thiểu 30 phút/ngày với những bài tập vừa sức, phù hợp với độ tuổi. Sự vận động sẽ kích thích, đẩy mạnh quá trình chuyển hóa năng lượng, trao đổi chất, thúc đẩy tăng trưởng cơ thể, tăng cường lượng canxi vào mô xương, giúp xương vững chắc hơn và phát triển tốt hơn.
Thanh Tâm