Gấu, Thỏ và Khỉ sống cùng nhau trong một khu rừng. Một hôm, ba bạn rủ nhau đến nhà bác Dê chơi. Bác Dê tiếp đón các bạn rất vui vẻ. Trước khi ra về, bác Dê đưa cho cả ba bạn ba giỏ khoai lang và bảo:
“Bác đưa cho các cháu ba giỏ khoai lang, mỗi cháu mang về một giỏ. Bằng giờ này sang năm, các cháu đưa lại cho bác số khoai lang cũng như thế được không?”. Cả ba bạn thích quá, cầm lấy giỏ khoai lang và chạy về nhà. Về tới nhà, chúng mới sực nghĩ tới lời bác Dê dặn. Phải làm sao đây?
Gấu nghĩ: “Sang năm còn lâu lắm, mình ăn hết đã rồi tính”. Thế là nó ăn luôn một lúc hết nửa giỏ khoai. Thỏ thì nghĩ: “Bác Dê yếu rồi, sợ gì, sang năm rồi tính”. Còn Khỉ lại chọn những củ khoai to nhất cất đi.
Ngày hôm sau gặp Khỉ, Gấu hỏi:
- Cậu ăn hết khoai chưa?
- Ăn một ít và giữ lại một ít - Khỉ nói.
- Giữ lại để làm gì, chuột ăn hết thì sao?
- Không phải, để mình đem đi trồng. Mùa xuân tới, mình sẽ đem trồng, đến mùa thu thì thu hoạch. Lúc đó, mình sẽ có nhiều khoai để trả lại cho bác Dê, còn lại thì tha hồ ăn.
Nghe Khỉ nói, Gấu hiểu ra. “Khỉ làm đúng quá! May quá, mình vẫn còn ba củ, phải giữ lại để làm giống mới được”, nó thầm nghĩ. Tuy vậy, mấy ngày sau, Gấu lại lôi khoai ra xem. Cậu ta thèm ăn quá đi mất. “Làm giống thì cần gì tới ba củ, hai thôi cũng được nhỉ!”. Nghĩ tới đó, Gấu há mồm ăn luôn một củ nữa.
Mùa đông tới, gió thổi vù vù, bụng Gấu sôi réo lên. “Kiếm gì ăn đây?”. Gấu nghĩ. “Làm giống thì chỉ cần một củ là đủ rồi.” Thế là nó lại ăn tiếp một củ khoai nữa.
Mùa xuân tới, Gấu tỉnh giấc. Cảnh vật thật là đẹp. Gấu nhìn thấy Khỉ con đang cày ruộng trên cánh đồng xanh ngắt. Nó nhớ tới củ khoai để dành làm giống, bèn đào một cái hố trước cửa nhà, đem củ khoai vùi vào đó. Chờ mãi, chờ mãi, mấy ngày rồi vẫn chẳng thấy động tĩnh gì, Gấu bèn bới đất ra xem. Củ khoai vẫn đang ngủ ở dưới hố. Nhìn củ khoai, Gấu nghĩ: “Củ khoai đẹp như thế này mà phải vùi vào đất thật phí quá! Lỡ may chuột gặm mất thì sao? Rồi lỡ có mọc mầm thì mưa to cũng cuốn trôi củ khoai mất. Mình phải đặt nó vào dạ dày là chắc ăn nhất”. Nghĩ tới đó, Gấu liền xơi luôn củ khoai.
Rồi mùa thu tới. Những cành lá đã chuyển sang màu vàng. Gấu nhìn cái giỏ bám đầy mạng nhện mà không biết mang gì để trả cho bác Dê. Gấu đi tìm Thỏ, giỏ khoai của Thỏ con cũng trống rỗng, chả còn lấy một củ.
Cả hai đi tìm Khỉ con. Vừa vào nhà đã thấy khoai chất đầy nhà. Thấy bạn tới, Khỉ rất vui, mời bạn vào nhà ăn khoai thỏa thích và còn tặng hai giỏ khoai đầy. Mừng quá, Gấu và Thỏ cùng Khỉ mang khoai tới gặp bác Dê. Bác Dê nhìn thấy những giỏ khoai và cười vang:
- Các cháu giỏi lắm! Bác không cần các cháu trả lại bác giỏ khoai đâu. Bác chỉ muốn xem ai biết suy nghĩ, biết lao động mà thôi. Các cháu mang khoai về đi, cả ba cháu đều là những đứa trẻ ngoan.
Nghe bác Dê khen, Gấu và Thỏ đỏ lựng cả mặt vì xấu hổ.
Bài học: Các bé thấy không, Khỉ nhờ chăm chỉ, biết suy nghĩ, không ham ăn và siêng năng lao động nên đã có cả 1 nhà đầy khoai, còn Gấu và Thỏ thì vừa ỷ lại, vừa lười biếng nên không được gì cả, lại phải ăn nhờ nhà bạn Khỉ, thật xẩu hổ phải không nào?
Thanh Phương sưu tầm