Nhà chật, đồng nghĩa với việc bố mẹ và hai đứa con phải nằm chung với nhau trên một chiếc giường. Nhà chật, mọi sinh hoạt ngủ nghỉ, ăn uống, khách khứa đều phải tế nhị và linh hoạt. Nhà chật, bao nhiêu “biến cố” dở khóc dở cười đã từng xảy ra khiến cho người trong cuộc đôi khi cũng phải… ứa nước mắt.
Giấc ngủ tạm bợ
Hai con đã lớn tồng ngồng. Một đứa lên sáu, một đứa lên bảy, vậy mà vẫn phải ngủ chung với bố mẹ. Cái phòng khách bé tí tẹo khoảng năm mét vuông chẳng đủ để kê thêm một cái giường. Nói là phòng khách cho oai chứ ăn uống, nghỉ trưa, tiếp đãi khách khứa hoặc mọi sinh hoạt tập thể cũng đều từ đó mà ra. Phòng ngủ chính thức rộng mười lăm mét, chỉ đủ kê một cái tủ gỗ và một cái giường to. Cả nhà bốn người, tập trung hết trong cái “xó xỉnh” ấy.
Lâu rồi thì cũng quen.
Ngày sinh đứa đầu, hai vợ chồng muốn ngủ riêng, định đặt con vào cũi nhưng được mấy ngày đành phải bế trở lại giường vì không yên tâm khi con nằm xa mẹ. Con khóc, mẹ thức, lục đục chạy ra cũi vỗ về. Có hôm con tè dầm, khóc to, nhưng vì mẹ nằm xa, đắp chăn kín, một phần cũng do quá mệt mỏi nên không nghe thấy. Con bị bỏ quên. Mẹ thấy có lỗi. Vậy là lại ngủ chung.
Hơn một năm sau, mẹ lại sinh em bé. Giấc mộng được ngủ riêng mãi chẳng thành. Mệt ở cơ quan, giờ lại mệt cả ở trong giấc ngủ. Cựa mình một cái là con tỉnh, lúc khóc òa, lúc lại mở mắt thao láo không chịu ngủ lại. Hết đứa bé rồi lại tới đứa lớn, mẹ đáp ứng nhu cầu các con chẳng kịp. Bố lục đục đi rót nước khi con kêu khát, rồi lại thầm thì kể chuyện cổ tích cho con trong lúc đang ngáp dài. Bố kể sai, con trách, lại bắt bố kể lại từ đầu. Đêm nào cũng thế, ngày cứ qua ngày.
Nhà chật, muốn kê thêm một chiếc giường để tập cho hai con ngủ riêng mà mãi chẳng thành. Lâu rồi, bố mẹ chẳng có không gian cho riêng mình. Giấc ngủ, đôi khi là tạm bợ.
Lại đành phải quen…
Nhà có khách
Thỉnh thoảng, khách ở quê lên chơi, “định cư” có khi đến cả tuần. Khách ngủ trên ghế dài ở căn phòng năm mét. Nhà chật, thế nên cứ mỗi khi có khách ở lại là mọi sinh hoạt trong gia đình lại bị xáo trộn và đảo lộn.
Khách quê thì cứ vô tư, tự nhiên hết cỡ, dùng toa-let trong “giờ cao điểm” đến hơn cả tiếng đồng hồ vì nhà vệ sinh ở đây sạch quá, đẹp quá, khác hẳn cái kiểu “vườn ao chuồng” lạnh ngắt, tối đen ở quê. Chủ nhà lại phải tế nhị, nói khéo để khách ra nhanh vì bọn trẻ còn phải chuẩn bị để đi học.
Nhà chật, khách chẳng thể hiểu nỗi khổ của chủ, cứ vô tư đi lại, bật ti vi, xem bóng đá mà cứ mở tiếng oang oang nên hai đứa trẻ mãi chẳng chịu ngủ.
Nhà chật, biết bao bất tiện, ra đụng vào chạm, làm cái gì cũng phải kín kẽ. Vợ chồng có tranh luận với nhau, dù chỉ hơi to tiếng một chút, nhưng đến tai khách thì cũng được “thổi” thành chuyện sắp sửa đưa nhau ra tòa. Thế là bố mẹ chồng ở quê, đang yên đang lành cũng đùng đùng đòi lên Hà Nội để “can thiệp” vào chuyện riêng của hai đứa. Nghe ba chữ “sắp ly dị”, hai vợ chồng nhìn nhau chẳng hiểu gì, bố mẹ vẫn cứ thao thao bất tuyệt, hết lời can ngăn, khuyên nhủ các con trong khi chẳng chịu cho hai đứa cơ hội để thanh minh hay bào chữa.
Nhà chật, đã xảy ra ối chuyện nực cười.
Giấc mơ bình dị
Hai vợ chồng đang bàn tính sẽ đi thuê một căn nhà rộng hơn, to hơn để ít ra, hai đứa cũng có không gian của riêng mình. Căn nhà sẽ có một phòng nhỏ cho các con, có một phòng khách thoáng đãng, rộng rãi để bớt… ra đụng, vào chạm, để bớt đi những hiểu lầm nho nhỏ.
Đã bao năm, hai vợ chồng quen dần với những đêm ngủ ít cựa mình, ít động đậy vì sợ các con thức giấc. Bao năm rồi, sống trong cái diện tích sinh hoạt chật chột và có phần ngột ngạt ấy, họ đã chẳng còn muốn phàn nàn hoặc quá buồn bã vì không gian chung dường như đã chiếm hết những “khoảng riêng” của hai vợ chồng.
Vợ vẫn đi làm, vẫn chăm sóc các con hằng ngày, vẫn quần quật với những công việc không tên, chỉ thỉnh thoảng lắm mới hắt ra những tiếng thở dài từ tận đáy lòng. Không gian nhỏ bé và chật chội ấy từ lâu lắm rồi đã trở thành nơi chất chứa nỗi lòng và cả những nỗi buồn lặt nhặt của vợ. Chồng cười, đọc cho vợ nghe mấy câu thơ nào đó mà anh ấy đã cóp nhặt trên sách báo như để sẻ chia, thông cảm:
Khoảng không gian của anh và em
Khi buồn bã em không thể quay mặt đi nơi khác
Anh không thể giấu em một nghĩ lo nào được.
Ta chỉ có mấy thước vuông để cùng khổ cùng vui…
Vợ lại cười, giấu cả đi những nỗi buồn lẹp nhẹp. Mơ ước về một căn phòng to hơn, thoáng hơn vẫn còn đang ở phía đằng xa…
Phương Linh