Mắt là một trong những cơ quan quý của cơ thể mà chúng ta cần phải chăm sóc hằng ngày, nhất là đối với các bé. Mắt được hình thành từ giai đoạn bào thai và hoàn chỉnh dần cho đến sau sinh. Vì thế, dinh dưỡng cho mắt phải được chú trọng từ rất sớm.
Dưỡng chất quan trọng cho mắt
Vitamin A là dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, giúp bé phân biệt được màu sắc và nhìn tốt lúc ánh sáng bên ngoài giảm. Trong cơ thể, gan là cơ quan dự trữ vitamin A và khi cần thiết, nhờ một chất đạm đặc biệt do chính gan sản xuất, vitamin A được đưa vào máu để giữ cho lượng vitamin A của cơ thể luôn ổn định. Nếu bé ăn thiếu đạm, suy dinh dưỡng hoặc suy gan thì cũng thiếu vitamin A và cũng sẽ ảnh hưởng đến thị lực.
Beta-caroten là tiền chất của vitamin A, là nguồn cung cấp vitamin A tự nhiên, dồi dào cho cơ thể, làm sáng mắt và phòng chống cận thị cho bé.
Xanthophylls là hợp chất hữu cơ thuộc nhóm carotenoide (sắc tố vàng tự nhiên có trong các loại thực vật màu cam, vàng, đỏ) bao gồm lutein và zeaxanthin, 2 dưỡng chất đặc biệt cho mắt. Đây cũng là chất chống oxy hóa giúp ngăn ngừa các bệnh liên quan đến thoái hóa mắt như cườm mắt, thoái hóa điểm vàng,...
Chất béo cũng là dưỡng chất cần thiết cho mắt bé vì vitamin A chỉ được hòa tan trong chất béo rồi mới sử dụng được trong cơ thể.
Ngoài ra, vitamin B giúp giảm viêm, xung huyết dây thần kinh thị giác, giảm căng thẳng cho tế bào não, tránh thoái hóa võng mạc.
Bổ sung dinh dưỡng cho đôi mắt của bé
Hàm lượng vitamin A trong sữa non cao gấp nhiều lần so với sữa vĩnh viễn. Vì vậy, mẹ nên tận dụng nguồn sữa non quý giá này để cho bé bú ngay những giờ đầu sau sinh. Vitamin A có trong các loại thịt, cá và rau củ quả, nhưng muốn cơ thể hấp thu được thì phải có chất béo để hòa tan và chất đạm để đưa vào sử dụng. Do đó, khi bé bước vào tuổi ăn dặm, cha mẹ nên cho bé ăn đầy đủ 4 nhóm thực phẩm.
Thực phẩm giúp bé có đôi mắt sáng là những thức ăn giàu vitamin A có nguồn gốc động vật và thực vật. Thực phẩm chứa vitamin A có nguồn gốc động được hấp thu tốt hơn (có thể hơn đến 6 lần) so với thực phẩm chứa vitamin A có nguồn gốc khác.
- Các loại thức ăn từ động vật: thịt các loại, cá (nhất là cá biển sâu như cá thu, cá hồi... ngoài cung cấp vitamin A nhiều còn cung cấp các axit béo chuỗi dài như omega 3, vitamin E, kẽm, selen... rất có giá trị trong phòng chống những bệnh về mắt), lươn tươi, trứng các loại, bơ, sữa, gan của động vật có vú... là những thực phẩm mà mẹ có thể sử dụng hằng ngày để chế biến nhiều món ăn ngon cho bé mà hàm lượng vitamin A, B cao.
- Nhóm thực phẩm có nguồn gốc thực vật: cà rốt, su su, xà lách, dưa leo (dưa chuột), đậu que... phối hợp với các loại thực phẩm thuộc nhóm đạm động vật để tô điểm cho bát thức ăn của bé đẹp mắt, giàu dinh dưỡng, không chỉ cho mắt sáng mà còn tốt cho những cơ quan khác. Các loại trái cây cũng có hàm lượng vitamin A khá cao như mơ, cam,… Mầm lúa mì chứa vitamin A, B,... cũng rất tốt cho mắt. Các loại quả mà các bé rất thích như đu đủ, cà chua… cũng chứa nhiều xanthophyll giúp bé phòng ngừa các bệnh về mắt. Tuy nhiên, các loại thực phẩm có màu vàng đỏ tự nhiên không nên ăn liên tục, nếu kéo dài sẽ khiến bé bị vàng da.
BS.CK1 Nguyễn Thùy Trang
Trung tâm Dinh dưỡng (TP.Hồ Chí Minh)