Thiếu hay thừa muối đều không tốt cho cơ thể. Thiếu muối nặng có thể dẫn đến hôn mê (trong trường hợp tiêu chảy, nôn ói nhiều, ngộ độc nước). Thừa muối, cơ thể sẽ khát nước, khô tế bào, thận sẽ mệt mỏi vì phải thải bớt muối, thừa muối lâu dài sẽ bị cao huyết áp.
Theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, nhu cầu natri (vì nhu cầu muối được tính từ nhu cầu natri) được khuyến nghị cho các bé như sau:
- Từ 0-6 tháng: < 120 mg/ngày.
- Từ 6-11 tháng: 200 mg/ngày.
- Từ 1-5 tuổi: 225-300mg/ngày.
Với nhu cầu này, bé có cần ăn muối không và ăn bao nhiêu là đủ?
Bé từ 0-6 tháng
Thức ăn của bé là sữa. Bé bú mẹ hoàn toàn hoặc thay bằng sữa công thức. Sữa trung bình cần cho một bé: 150 ml/kg/ngày. Ví dụ:
- Bé 4 tháng nặng 6 kg, số lượng sữa cần: 150 ml x 6 kg = 900 ml sữa/ngày.
- Bé 6 tháng nặng 8 kg, số lượng sữa cần: 150 ml x 8 kg = 1200 ml sữa/ngày.
Lượng natri có trong 1 lít sữa mẹ là 150 mg và trong 1 lít sữa công thức 1 là 200 mg. Vậy, lượng natri mà các bé nhận được từ sữa trong một ngày tương đương:
- 900-1200 ml sữa mẹ có chứa 120-180 mg natri.
- 900-1200 ml sữa công thức 1 có chứa 180-240 mg natri.
Vì vậy, bé bú sữa mẹ hay sữa bình thì sữa đều cung cấp đủ nhu cầu natri rồi. Tuyệt đối không pha sữa bằng nước khoáng hay bất kỳ loại nước gì khác cho bé uống.
Bé từ 6-12 tháng
Bé bú mẹ hoặc sữa công thức và ăn bột, cháo. Nhu cầu của bé là 600-800 ml sữa và 1-4 chén (200-800 ml) bột, cháo (tùy theo tháng tuổi). Lượng natri có trong 1 lít sữa công thức dành cho bé tuổi này là 240 mg, trong 1 chén bột thịt (bột, thịt, rau, dầu) là 20 mg và trong 1 chén bột sữa (bột, sữa, rau, dầu) là 75 mg.
Vậy, nếu bé uống 800 ml sữa, ăn 1 chén bột thịt và 1chén bột sữa thì lượng natri mà bé nhận được là 192+20+75 = 287 mg.
Chưa nêm muối thì lượng natri trong thực phẩm tự nhiên đã đủ cho nhu cầu natri của bé. Vì vậy, mẹ hoàn toàn không cần nêm muối vào thức ăn dặm (bột, cháo) của bé.
Bé từ 1-5 tuổi
Nhu cầu năng lượng ở lứa tuổi này là 1.100-1.500 kcal/ngày. Nguồn natri trong giai đoạn này được cung cấp từ thực phẩm tự nhiên và các loại gia vị giàu natri như muối, nước mắm, nước tương… Có thể tính lượng muối trung bình cho bé như sau:
- Thực phẩm bé cần ăn để đủ nhu cầu năng lượng: 200-300 g gạo (hoặc các thực phẩm giàu bột đường), 200 g rau các loại, 20-25 g dầu ăn, 80-150 g thịt (hoặc các thực phẩm giàu đạm).
- Lượng natri có trong các loại thực phẩm trên tính được là: 70-100 mg, vậy lượng natri còn thiếu so với nhu cầu ở lứa tuổi này là 150-200 mg.
100 g muối có chứa 38.000 mg natri, vậy bé chỉ cần ăn 0,5g muối là đủ (hoặc có thể thay bằng 4 ml nước mắm hay nước tương).
Đã có nhiều công trình nghiên cứu cho thấy “ăn mặn” liên quan tới huyết áp cao. Vì vậy, cho bé “ăn nhạt” là đáp ứng đúng nhu cầu cơ thể và tốt cho sức khỏe của bé trong tương lai.
CN Tôn Nữ Thu Trang
Phó trưởng khoa Dinh dưỡng – Bệnh viện Nhi đồng 1, TP.HCM