Sau 38-40 tuần “mang nặng”, thai phụ bước vào giai đoạn “đẻ đau”. Trong quá trình chuyển dạ, nếu làm đúng theo hướng dẫn của bác sĩ về cách thở và rặn, mẹ có thể vượt qua cuộc “đi biển” dễ dàng!
Lúc bắt đầu chuyển dạ, cơn co tử cung thường ngắn, kéo dài khoảng 10-15 giây và tần số xuất hiện thường dài, gây cảm giác đau nhẹ cho mẹ. Càng gần đến lúc rặn sinh thì cơn co kéo dài hơn, khoảng 15-20 giây rồi 20-30 giây. Sự xuất hiện các cơn co cũng thường xuyên hơn, đến khi 10 phút có hơn 3 cơn co, mỗi cơn kéo dài khoảng 30-40 giây và mẹ đau bụng dữ dội là thời điểm mẹ cần rặn để đón chào em bé ra đời.
Như vậy, mẹ cần biết cách thở và rặn có hiệu quả, không rặn sớm quá hay rặn không đúng sẽ làm cho cuộc chuyển dạ kéo dài, gây nguy hiểm cho cả hai mẹ con (bé bị ngạt trong bụng mẹ, mẹ bị mệt, tổn thương đường sinh dục, băng huyết sau sinh…).
Cách thở đúng
Dựa theo tính chất chu kỳ của cơn gò tử cung, sản phụ sẽ chú ý, tập trung vào hơi thở:
- Khi bắt đầu thấy đau, nghĩa là khi bắt đầu có cơn co, mẹ nên tập trung vào hơi thở để tập thở nhanh dần: hít vào bằng mũi và thở ra bằng miệng, cơn đau càng tăng thì thở càng nhanh và nông, tần suất nhịp thở tăng dần khi cơn co tăng lên, đau càng nhiều thì thở càng nhanh. Đến khi cảm nhận bớt đau thì thở chậm lại và thở sâu hơn, tần suất nhịp thở giảm dần.
- Giữa các cơn co, mẹ nên thở sâu và nhẹ nhàng bình thường để lấy lại năng lượng đã bị mất đi khi thở nhanh, nông khi có cơn co và tích trữ năng lượng cho lần thở của cơn đau kế tiếp… Thư giãn toàn thân là tốt nhất.
Cách rặn đúng
Khi bác sĩ cho phép rặn, mẹ nên tập rặn đúng cách thì mới có hiệu quả đẩy thai ra. Rặn không hiệu quả, giai đoạn xổ thai kéo dài sẽ khiến mẹ mất sức và em bé có thể bị ngạt ngay khi chưa kịp sinh ra.
- Khi cảm nhận được cơn co tử cung (bụng gò cứng dần và xuất hiện cơn đau): mẹ nên hít vào một hơi thật sâu, sau đó nín thở, miệng ngậm chặt, hai tay nắm chặt vào hai thành bàn sinh, hai chân đạp mạnh vào hai ống treo cổ chân của bàn sinh, dồn hơi rặn mạnh để đẩy hơi xuống vùng bụng dưới giúp tống xuất thai nhi ra ngoài. Khi cảm thấy sắp hết hơi nhưng vẫn còn đau, mẹ có thể hít vào một hơi khác và rặn tiếp cho đến khi hết cảm giác đau bụng. Mẹ cần chú ý là trong khi rặn, phải giữ lưng thẳng, áp sát vào bề mặt bàn sinh và phần mông phải cong lên phía trước., đặt biệt là miệng không được phát ra âm thanh.
- Giữa 2 cơn co tử cung, hết đau thì mẹ thở sâu điều hòa, dưỡng sức để tập trung vào đợt rặn kế tiếp.
Nếu mẹ sinh con so, cuộc rặn sinh thường kéo dài 30-40 phút, chia thành nhiều đợt, sau đó mới xổ thai được. Ở mẹ sinh con rạ, cuộc rặn ngắn hơn, khoảng 20-30 phút.
Thì xổ đầu thai nhi là quan trọng nhất. Bác sĩ sẽ tiếp tục đỡ sinh, chủ động kéo thân hình, mông và chân tay em bé ra khỏi cửa mình của mẹ. Tuy nhiên, nếu cân nặng bé quá lớn có thể gây khó khăn ở thì xổ vai, gây kẹt vai. Lúc này, bác sĩ sẽ thực hiện một số thủ thuật để đỡ em bé ra đời.
Chúc các bà mẹ vượt cạn an toàn, hạnh phúc!
TS. BS Huỳnh Thị Thu Thủy
Phó Giám đốc bệnh viện Từ Dũ, TP.HCM
(Theo Bệnh viện Từ Dũ)