Trong những ngày lễ Tết, hầu như nhà nào cũng có sô-cô-la. Đây là một trong những sản phẩm được sản xuất đa dạng với nhiều loại có hình dạng, màu sắc, cách chế biến khác nhau. Trẻ con, và cả người lớn, chắc khó ai có thể cưỡng lại sức hấp dẫn của vị sô-cô-la béo ngọt. Thế nhưng, sô-cô-la có“bổ” không, nhất là đối với trẻ em?
Từ những thanh sô-cô-la truyền thống với giấy bạc bọc ngoài đơn giản, tới những loại kẹo sô-cô-la bọc bằng nhiều loại giấy màu với hình đồng tiền vàng, hình con bọ, xe hơi rất bắt mắt trẻ em, hình trái tim dành cho người lớn…; từ loại sô-cô-la đen đắng nhiều, vừa đến ít, đến sô-cô-la sữa, thêm các loại hạt, bánh xốp... đến các loại gần như “không có sô-cô-la” (sô-cô-la trắng); từ loại sô-cô-la đông để trang trí kem, bánh kem đến loại không đông để pha thức uống… chưa ai trong đời chưa một lần nếm thử loại thức ăn tuyệt vời này. Quả thật, sô-cô-la là loại đồ ăn rất ngon!
Ngon rồi, nhưng bổ thì sao?
Sô-cô-la được làm từ hạt cacao, được lên men, rang chín rồi nghiền, xay ra thành chất lỏng, sau đó thêm chất nhũ hóa, đường, hương vani,... để tạo ra các loại sô-cô-la khác nhau. Sô-cô-la đen có thành phần cacao từ 60% trở lên, các loại sô-cô-la sữa thường chỉ chứa khoảng 10-20% cacao.
Theo các nhà khoa học, sô-cô-la nguyên chất tốt cho sức khỏe nhờ có chứa chất chống oxy hóa flavonoids, giúp giảm huyết áp, giảm cholesterol xấu, tốt cho tim mạch. Sô-cô-la còn giúp ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư. Tuy nhiên, chỉ trong sô-cô-la đen có tỉ lệ cacao nhiều mới chứa nhiều chất này. Flavonoids có vị đắng, trẻ em không thích, nên sản phẩm cho trẻ em thường phải giảm bớt lượng flavonoids, thêm vào sữa, đường và các loại hương cho hấp dẫn. Vì vậy, tác dụng tốt của sô-cô-la còn lại gần như rất ít. Sô-cô-la trắng gần như không có cacao (nguyên liệu chính làm nên sô-cô-la), mà chỉ có thành phần chất béo của hạt cacao cộng với đường, sữa, hương vani nên không hề có tác dụng tốt này.
Ăn bao nhiêu là đủ?
Đối với trẻ em, chỉ nên xem sô-cô-la như một loại thực phẩm “ăn cho vui”. Cha mẹ chỉ cho bé ăn một lượng nhỏ trong các dịp vui, lễ hội, Tết, chứ không nên tính vào món phải có trong thực đơn hằng ngày. Đối với những trẻ biếng ăn, một ít bột sô-cô-la cho vào sữa và thức ăn có thể giúp trẻ ăn ngon miệng hơn, nhưng không nên lạm dụng bởi nhiều đường dễ làm cho bé ngang dạ, sẽ biếng ăn hơn. Trái lại, trẻ béo phì tiêu thụ nhiều sô-cô-la sẽ càng tăng cân. Hơn nữa, thức ăn có nhiều đường luôn nguy hiểm cho răng của các bé.
Ngoài ra, 1 miếng sô-cô-la đen khoảng 50g chứa khoảng 30 mg cafein (bằng lượng cafein có trong 100g sô-cô-la sữa hoặc trong 1 lon nước ngọt). Nhiều cafein sẽ làm cho trẻ nhỏ bị kích thích, gây khó ngủ, nhức đầu, tăng nhịp tim, khó chịu bụng... Không có khuyến cáo về lượng cafein tối đa cho trẻ em, nhưng tốt nhất, cha mẹ không nên cho trẻ nạp quá nhiều trong ngày. Trẻ càng nhỏ càng dễ bị ảnh hưởng với lượng cafein, dù là lượng nhỏ.
Do đó, sô-cô-la chỉ nên cho trẻ ăn hạn chế. Nếu trẻ có thể ăn được sô-cô-la đen là tốt nhất. Cha mẹ nên chọn sản phẩm có tỷ lệ cacao từ 60% trở lên.
BS.CK1 Trần Thị Mỹ Loan
Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM