Để đánh giá xem bé có phát triển bình thường hay không, trước hết cần đánh giá sự tăng trưởng về thể chất và phát triển về tinh thần của bé.
Phương pháp đơn giản để đánh giá sự tăng trưởng của bé tại nhà là theo dõi phát triển cân nặng của bé. Cân nặng của bé lúc mới sinh đủ tháng trung bình là 2,9 – 3,0kg. Nếu cân nặng của bé lúc sinh nhỏ hơn 2,5kg là bé bị sinh non hay bị suy dinh dưỡng bào thai.
Cân nặng trong năm đầu tiên tăng rất nhanh, lúc 5-6 tháng tăng gấp đôi và một năm tăng gấp 3 lần lúc sinh. Trong 6 tháng đầu, mỗi tháng trung bình tăng 600g, 6 tháng cuối, mỗi tháng bé tăng trung bình 500g. Cân nặng của bé từ năm thứ hai trở đi, trung bình mỗi năm tăng 1,5kg.
Biểu đồ tăng trưởng mẫu của WHO.
Cân nặng thể hiện tình trạng sức khỏe và dinh dưỡng của bé. Do đó cách tốt nhất để đánh giá sự tăng trưởng của bé là theo dõi cân nặng liên tục hằng tháng, hằng năm, đặc biệt với bé dưới 5 tuổi. Nếu thấy cân nặng của bé ở tháng sau, hay lần sau không tăng hơn hoặc sút cân hơn so với cân nặng tháng trước là bé bị bệnh hoặc thiếu dinh dưỡng, phải đưa bé đến ngay cơ sở y tế để khám và để có hướng dẫn xử trí kịp thời.
Mỗi bé cần có một biểu đồ để theo dõi sự phát triển cân nặng, gọi là biểu đồ tăng trưởng của bé. Tờ biểu đồ tăng trưởng này đã được in sẵn đường phát triển cân nặng tiêu chuẩn bình thường. Cha mẹ chỉ cần cân bé hằng tháng, đánh dấu chấm cân nặng của bé vào điểm tương ứng hằng tháng, nối chấm cân nặng lần sau với chấm cân nặng lần trước. Nếu chấm cân nặng lần sau cao hơn chấm cân nặng lần trước là bé phát triển bình thường, nếu chấm lần sau ngang hay thấp hơn chấm cân nặng lần trước là bé bị bệnh hoặc thiếu dinh dưỡng, cần đến cơ sở y tế để tìm nguyên nhân và khắc phục ngay.
(BSGĐ1 – Viện Nhi TW)