Lứa tuổi học đường, bé dần có sự thay đổi đáng kể về nhận thức và thể chất. Bé học nhiều, vận động nhiều, vui chơi cũng nhiều nên cần có sự phân bố thời gian, dinh dưỡng và nghỉ ngơi hợp lý, nhằm tạo thói quen sinh hoạt tốt, giúp bé có sức khỏe tốt nhất để tạo tiền đề cho sự phát triển toàn diện nhất.
Dinh dưỡng tốt
Cha mẹ nên hướng dẫn cho bé ăn đủ 4 nhóm thực phẩm cơ bản trong 1 bữa ăn hằng ngày là tinh bột (gạo, cháo, bún, nui, hủ tiếu, bánh mì…), đạm (thịt, cá, tôm, cua, trứng, đậu hũ…), béo (dầu, mỡ), rau trái các loại… Ngoài những thành phần cơ bản thì chế độ dinh dưỡng cho bé trong giai đoạn này cần chú ý bổ sung thêm những vitamin và khoáng chất như canxi, sắt, magiê, vitamin A, vitamin D, vitamin C… Canxi là thành phần khoáng chất quan trọng giúp phát triển cho bé, có nhiều trong sữa, các chế phẩm từ sữa (sữa chua, phô mai…), tôm, cua, cá nguyên xương (cá cơm, cá lòng tong…). Sắt là thành phần quan trọng để tạo máu trong cơ thể, có nhiều trong thịt động vật màu đỏ, các loại ngũ cốc, lòng đỏ trứng… Cha mẹ nên đưa vào bữa ăn của bé bằng các loại đạm động vật này. Kẽm là loại khoáng chất cần thiết cho sự chuyển hóa, tạo hệ miễn dịch hoàn thiện trong cơ thể, giúp bé phát triển chiều cao tối ưu, có nhiều trong các loại hải sản (hàu, sò…). Ăn nhiều rau, trái cây… giúp bé bổ sung nguồn vitamin C, hấp thu chất sắt tốt hơn và cơ thể còn được cung cấp chất xơ cho đường tiêu hóa, giúp hấp thu tốt hơn, ngăn ngừa những rối loạn về đường tiêu hóa… Ngoài ra, lứa tuổi này, bé vẫn cần 2 ly sữa mỗi ngày.
Giấc ngủ tốt
Trẻ thiếu niên nên được tập thói quen ngủ đủ 9 giờ trong 1 đêm (dù thật ra, trung bình, bé chỉ ngủ khoảng trên 7 giờ/đêm), ngủ trước 22 giờ để giúp hoóc-môn tăng trưởng trong cơ thể bé tiết ra đủ và phát huy tác dụng, giúp bé phát triển chiều cao tối ưu. Cha mẹ nên tập cho bé ngủ đúng và đủ giờ vì thiếu ngủ cũng sẽ làm tăng nguy cơ thừa cân, béo phì và một số bệnh khác. Không nên cho bé dùng các sản phẩm chứa caffein, hướng dẫn và động viên bé thường xuyên tập thể dục để có giấc ngủ sâu hơn. Tối chủ nhật hằng tuần, cha mẹ nên cho bé ngủ sớm để sáng thứ 2 bé dậy sớm, sảng khoái, khỏe mạnh cho 1 tuần mới học tập tốt hơn.
Thói quen vận động tốt
Thời đại ngày nay, nhiều phương tiện giải trí có thể lấn át các hoạt động về thể chất nên cha mẹ cần phải làm sao cho bé năng động hơn bằng những hoạt động đơn giản như đi bộ trong công viên, chơi cầu lông, bơi lội, học võ… Hoạt động càng thú vị càng thu hút bé thích hoạt động hơn. Hạn chế cho bé ngồi với màn hình vi tính, ti vi… quá nhiều, cho bé tham gia các hoạt động ngoài trời …(sinh hoạt Đội, các câu lạc bộ, các tổ chức xã hội khác như hội từ thiện, chùa chiền, nhà thờ….). Các bé ở độ tuổi này thích tạo cho mình những thói quen riêng biệt nên ngay từ lúc này, cha mẹ nên hướng dẫn bé làm 1 lịch hoạt động cho riêng mình để duy trì những hoạt động thể chất lâu hơn, bền vững hơn và có thể đó là những hoạt động tốt, theo bé đến suốt đời.
BS.CK1 Nguyễn Thùy Trang
Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM