Nét nổi trội về tâm sinh lý của lứa tuổi tiền teen (9-12 tuổi) là thích khám phá, thích làm người lớn. Tốc độ tăng trưởng trung bình của các bé là từ 200 - 250g và từ 0,4 - 0,7cm mỗi tháng.
Bé cần được cung cấp đủ vitamin và khoáng chất mỗi ngày
Cung cấp đủ vitamin làm cho các quá trình chuyển hóa diễn ra hiệu quả, giúp cơ thể bé tăng trưởng tốt, ít mắc các bệnh nhiễm trùng nhờ có sức đề kháng. Các vitamin được chia làm 2 nhóm: nhóm vitamin tan trong chất béo (A, D, E, K) thường có nhiều trong bơ, trứng, gan, sữa, các loại hạt có dầu… và nhóm vitamin tan trong nước (các vitamin nhóm B, C…) thường có nhiều trong các loại rau, củ, trái cây, ngũ cốc…
Canxi, phốt pho, kali, natri, magiê, đồng, kẽm, iốt, sắt… là các chất khoáng cần thiết cho cấu trúc và hoạt động chuyển hóa trong cơ. Ví dụ: canxi tham gia vào cấu trúc của xương và răng, tác động lên quá trình co cơ và sự dẫn truyền của các xung động thần kinh; kẽm được tìm thấy trong gần 300 loại enzym đặc biệt, có vai trò là các ion cấu trúc trong yếu tố phiên mã gen.
Chất khoáng có trong hầu hết các thực phẩm mà các bé ăn hằng ngày, đặc biệt có nhiều trong sữa và các thực phẩm giàu đạm (cá, tép, nghêu, sò, ốc,...).
Nhu cầu của một số vitamin và khoáng chất ở tuổi tiền teen:
| Dưỡng chất | Nhu cầu hằng ngày |
| Vitamin A | 500 mcg |
| Vitamin B1 | 0,9 mg |
| Vitamin B2 | 1,1 mg |
| Vitamin B3 | 11 mg |
| Vitamin B6 | 1,0 mg |
| Vitamin B9 | 300 mcg |
| Vitamin B12 | 1,8 mcg |
| Vitamin C | 35 mg |
| Vitamin D | 5 mcg |
| Canxi | 700 mg |
| Kẽm | 3,5 – 11 mg |
| I ốt | 120 mcg |
| Sắt | 9 – 18 mg |
Các bé ở tuổi tiền teen chỉ tăng trưởng tốt về thể chất lẫn tinh thần khi nhận đủ năng lượng, các loại vitamin và khoáng chất, trong đó vitamin A, vitamin D, canxi, iốt, sắt, kẽm được xem là các dưỡng chất thiết yếu, cần được cung cấp đủ trong khẩu phần ăn hằng ngày. Thiếu bất kỳ một vitamin hoặc khoáng chất nào đều dẫn đến các rối loạn trong cơ thể như: da niêm dễ bị mụn nhọt, dễ mắc các bệnh lý nhiễm trùng, biếng ăn, học bài chậm nhớ hoặc kém tập trung, chậm tăng trưởng chiều cao và cân nặng…
Để giúp bé nhận đủ vitamin và khoáng chất
- Cho bé ăn đủ 4 nhóm thực phẩm (bột – béo – đạm – rau và trái cây) mỗi ngày.
- Sử dụng nhiều các loại rau lá có màu xanh đậm, trái cây trong bữa ăn gia đình để bé nhận đủ lượng chất xơ, tránh tình trạng táo bón.
- Dầu, mỡ động vật, bơ… khi dùng để chế biến món ăn cho bé sẽ giúp các vitamin A, D, E, K được hấp thu tốt vào cơ thể, nhưng chỉ nên dùng lượng vừa phải, dùng nhiều sẽ dẫn đến tình trạng thừa cân, béo phì.
- Dùng muối iốt nêm nếm thức ăn cho bé.
- Cho bé uống 500 - 700ml sữa mỗi ngày.
- Tắm nắng 20 - 30 phút mỗi ngày sẽ giúp da bé tự tổng hợp đủ lượng vitamin D cần cho cơ thể.
BS.CK1. Nguyễn Thị Ngọc Hương
Trưởng khoa Dinh dưỡng Lâm sàng, Trung tâm Dinh dưỡng TP.HCM