Khi tròn 6 tháng tuổi, kỹ năng về vận động miệng lưỡi của bé mới được phát triển, khiến bé có thể nuốt được thức ăn đặc, khác với phản xạ mút chất lỏng (sữa) như trước đây.
Lúc này, bé cũng đã có đủ men amylase để thích hợp cho việc tiêu hóa tinh bột. Ngoài ra, từ giai đoạn này trở đi, bé bắt đầu tập ngồi, tập bò, tập quan sát và học hỏi, rồi đứng, đi…. Do vậy, nhu cầu dinh dưỡng của bé trong giai đoạn này tăng lên nhiều, cả về năng lượng lẫn các vi chất, cho nên ngoài sữa, bé cần được ăn dặm thêm.
Tròn 6 tháng tuổi, bé có thể có một số biểu hiện thích thú khi nhìn thấy người khác ăn, bé há miệng, chép miệng hoặc chồm tới thức ăn. Lúc này là thời điểm lý tưởng để cho bé tập ăn dặm. Cha mẹ lưu ý không nên cho bé ăn quá sớm để tránh những ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe của bé như: dễ bị đầy bụng, khó tiêu, biếng ăn, biếng bú và lâu dài sẽ có nguy cơ bị thiếu hụt dinh dưỡng, dẫn đến suy dinh dưỡng, chậm lớn…
Những buổi đầu tập ăn dặm, cần chú ý:
Đừng vội chứng tỏ tài nấu bếp của bạn
Lần đầu tiên cho bé thử thức ăn mới, chỉ nên cho ăn 1 loại thức ăn mới trong ngày, ăn trong 2-3 ngày với lượng ít để dễ theo dõi xem bé có bị dị ứng (đỏ da, ói, tiêu chảy, khò khè…) không. Khi chắc là bé dung nạp được với loại thức ăn đó thì chuyển qua tập một loại thức ăn mới khác. Giai đoạn đầu tập ăn không cần phải tuân thủ đúng nguyên tắc 4 nhóm thực phẩm, chỉ cần bé quen với mùi vị mới là được.
Bắt đầu ăn dặm, có thể cho bé ăn bột gạo pha với sữa mẹ hoặc sữa công thức bé đang uống, hoặc chọn loại bột ngọt (bột có vị ngọt như bột gạo sữa, bột trái cây, bột rau củ,…) vì có vị gần giống sữa, bé dễ chấp nhận, sau khi bé quen rồi thì chuyển sang bột mặn (bột thịt, bột cá, tôm, gà,…).
Ngoài các bữa bột, mẹ có thể cho bé uống thêm nước trái cây vắt (cam, quýt, lê,…) hoặc có thể nạo, dầm cho bé ăn những loại trái cây mềm (chuối, xoài, đu đủ,…).
Cho bé làm quen dần từ lỏng đến đặc
Do từ lúc sinh đến 6 tháng, bé chỉ quen với sữa nên việc ăn bột là hoàn toàn lạ lẫm. Lúc đầu, mẹ cần nấu bột thật lỏng, chỉ đặc hơn sữa 1 chút, rồi khi bé quen thì tăng độ đặc lên dần. Thức ăn giai đoạn đầu tập ăn phải mịn, không lợn cợn để bé không bị hóc.
Cần kiên trì giúp bé làm quen với muỗng (thìa)
Giai đoạn đầu tập ăn dặm là giai đoạn quan trọng để bé tập ăn bằng muỗng, khác với kiểu bú bình trước kia. Nếu bé chưa quen ăn bằng muỗng, cần phải kiên nhẫn tập, không vì vậy mà cho bột loãng vào bình cho bé mút, vì sẽ khiến bé mất phản xạ nhai nuốt sau này.
Đừng vội ép bé ăn đúng suất
Lúc đầu tập ăn, mẹ nhớ chỉ nên cho bé ăn vài muỗng mỗi bữa, không nên ép ăn nhiều. Mẹ hãy để ý đến thái độ của bé khi được cho ăn mà cân nhắc lượng thức ăn phù hợp cho các bữa tiếp theo.
Đừng cho bé ăn suốt ngày
Giai đoạn 6-8 tháng, bé chỉ cần ăn 1-2 lần/ngày. Mẹ có thể sắp xếp 1 thời điểm thích hợp trong ngày để bé tập ăn, đó chính là thời điểm cả bé và mẹ đều thật thoải mái. Giai đoạn này, bé vẫn cần uống sữa nhiều vì sữa cung cấp 80% tổng năng lượng trong ngày của bé.
Tuyệt đối không ép bé ăn
Khi bé chưa sẵn sàng chấp nhận thức ăn mới, mẹ hãy kiên nhẫn tập cho bé. Mẹ đừng đè ép khiến bé sợ. Nếu bé phản ứng mạnh như khóc hoặc ói khi nhìn thấy thức ăn thì mẹ có thể cho bé dừng ăn 1-2 ngày rồi tập lại. Nếu cứ cố ép, bé sẽ trở nên quá sợ hãi thức ăn mà bị biếng ăn tâm lý sau này.
BS Trần Mỹ Loan, TT Dinh Dưỡng TP.HCM
