Sau khi sinh, bé sẽ được tiêm ngừa lao và viêm gan siêu vi B. Từ 2 tháng tuổi, bé sẽ bắt đầu được chích ngừa các bệnh nguy hiểm như: bại liệt, bạch hầu, uốn ván, ho gà, viêm hô hấp, viêm màng não do Hemophilus Influenzae type B (HIb), sởi, quai bị, Rubella, thủy đậu (trái rạ),…
Trước khi tiêm, bố mẹ cần biết rõ tình trạng sức khỏe của bé:
- Nếu bé đang có bệnh thì cần khai với bác sĩ để bác sĩ quyết định xem bé có cần hoãn tiêm không.
- Những bé có bệnh mãn tính thì cần tham khảo ý kiến của bác sĩ đang điều trị cho bé về việc khi nào có thể tiêm chủng và cơ sở y tế tiêm chủng thích hợp vì những bé này có khả năng bị phản ứng phụ nặng hơn bé khỏe mạnh, cần tiêm chủng ở nơi có đủ điều kiện cấp cứu.
- Việc trả lời cẩn thận các câu hỏi sàng lọc trước khi tiêm cũng rất quan trọng vì một số tình trạng dị ứng thuốc, thức ăn, dị tật bẩm sinh, các thuốc đang sử dụng hoặc việc truyền máu, globulin miễn dịch là chống chỉ định (không được tiêm) đối với một số vắc-xin.
- Nếu bé đã từng nằm viện, bố mẹ cần trình giấy xuất viện cho bác sĩ xem khi khám sàng lọc cho bé.
Bố mẹ cũng nên xem các bảng áp-phích về tiêm chủng an toàn và lịch tiêm ngừa treo ở các điểm tiêm chủng để biết quy trình tiêm chủng an toàn phải như thế nào và con mình có được chỉ định thuốc tiêm ngừa đúng lịch hay không. Nếu thấy có bất cứ điều gì không phù hợp, bố mẹ nên hỏi lại bác sĩ và nhân viên y tế để tránh việc nhầm lẫn.
Bố mẹ cũng có quyền từ chối tiêm cho bé nếu thấy nhân viên y tế không tuân theo quy trình tiêm chủng an toàn do Bộ Y tế ban hành.
Sau khi tiêm, bố mẹ cần lưu ý theo dõi bé, sớm phát hiện những điểm bất thường để có biện pháp xử lý kịp thời. Bố mẹ nên cho bé ở lại nơi tiêm chủng ít nhất 30 phút để theo dõi xem trẻ có những biểu hiện dị ứng với thuốc không. Về nhà, tiếp tục theo dõi bé trong vòng 24 - 48 giờ sau tiêm. Nếu bé sốt trên 390C, co giật, tím tái, khò khè, khó thở, khóc thét, khóc dai dẳng không dứt, bỏ bú, chỗ tiêm sưng to, tấy đỏ… thì bố mẹ cần đưa ngay bé đến bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất để được chăm sóc và điều trị.
BS Nguyễn Thị Từ Anh
Trưởng khoa Sơ sinh, BV Từ Dũ (TP.HCM)
