Mẹ nào cũng đủ sữa cho con
Việc ăn uống của mẹ trong lúc mang thai là một trong những yếu tố quyết định sự phát triển của thai nhi, sự tạo sữa trong thời kỳ cho con bú và sự phát triển của bé sau này.
Khi mang thai 6 tháng đầu, ngoài chế độ ăn như bình thường, mẹ cần ăn thêm một chén cơm và thức ăn mỗi ngày. Vào 3 tháng cuối của thai kỳ và khi nuôi con bằng sữa mẹ, mỗi ngày, mẹ nên ăn thêm 2 chén cơm và đầy đủ thức ăn. Ngoài ra, nên ăn bổ sung thêm chất đạm, vitamin, chất khoáng và yếu tố vi lượng.
Ăn uống đầy đủ là quan trọng nhưng nếu mẹ không cho bé bú thường xuyên thì cũng không kích thích tạo sữa được.
Một điều quan trọng mà mẹ cần nhớ là tất cả các mẹ đều đủ sữa cho con bú, ngay cả khi sinh đôi. Kích thước bầu vú to nhỏ là do mô mỡ và các tổ chức khác tạo nên, dù thế nào thì số lượng mô tuyến sữa cũng như nhau nên đều có thể tạo ra nhiều sữa. Trong trường hợp mẹ có cảm giác là mình không đủ sữa do bé quấy khóc hoặc không có cảm giác “xuống sữa” khi bé bú… thì cũng đừng quá hoang mang, cứ cho bé bú theo nhu cầu vì mẹ chỉ thực sự thiếu sữa khi bé có biểu hiện tăng cân ít, dưới 500g/tháng hoặc bé đi tiểu ít, nước tiểu cô đặc, số lần đi tiểu ít hơn 6 lần/ngày.
Cho bé bú đúng để tăng tiết sữa
Mẹ nên cho bé bú càng sớm càng tốt trong vòng giờ đầu sau khi sinh, có thể lúc này sữa mẹ rất ít, chỉ chừng vài ml, nhưng trong những ngày đầu, lượng sữa này đã đáp ứng đủ nhu cầu dinh dưỡng cho bé. Đồng thời, động tác mút vú sớm của bé sơ sinh ngay sau sinh sẽ giúp cho sự tạo sữa được bắt đầu.
Cách ngậm vú mẹ của bé cũng là điều quan trọng quyết định bé có nhận đủ lượng sữa mẹ để giúp tăng trưởng hay không, bởi nếu bé ngậm vú không tốt thì dù mẹ có nhiều sữa bé vẫn không tăng cân được.
Khi bú mẹ, miệng bé cần há to, môi dưới cong ra ngoài và cằm bé chạm vào vú mẹ để ngậm được cả quầng vú chứ không phải chỉ ngậm núm vú, vì khi bé ngậm cả quầng vú thì miệng và lưỡi bé mới ép vào các xoang sữa để sữa chảy ra dễ dàng.
Tư thế thân người của bé cũng quan trọng trong việc giúp bé bú mẹ một cách hiệu quả. Khi cho bé bú thì đầu của bé, thân mình và mông bé phải nằm trên cùng một đường thẳng và phải được nâng đỡ, đồng thời bụng của bé phải áp sát với bụng mẹ, mặt bé phải đối diện với vú mẹ. Tất cả những điều trên tạo nên một tư thế bú đúng và cách ngậm bắt vú tốt giúp bé bú có hiệu quả. Khi bé ngậm bắt vú đúng bà mẹ sẽ cảm thấy không đau ở đầu vú, cảm thấy “rần rần” khi sữa xuống, bé nuốt sữa nghe ừng ực và tự nhả vú khi bú xong với vẻ hài lòng, thỏa mãn. Khi bé ngậm vú không tốt sẽ gây ra hàng loạt các hậu quả, trước tiên là mẹ sẽ bị đau núm vú do bé chỉ bú núm mà không ngậm cả quầng vú, nếu đau núm vú kéo dài sẽ gây tổn thương núm vú, bé không bú được sữa sẽ quấy khóc nhiều hơn mà sữa thì ứ lại gây cương tức vú. Sữa ứ đọng do không được bú hết có thể gây ra việc tạo sữa ít hơn, dần dần làm mất sữa. Do vậy những bà nhiều sữa, sau khi bé bú nên vắt bớt sữa để làm trống bầu vú vì nếu vú mẹ còn đầy sữa thì cơ thể sẽ tiết ra chất ức chế sự tạo sữa.
Để phòng tránh đau núm vú, mẹ không nên cho bé ngậm núm vú giả hoặc dùng bình sữa, bởi vì cách bú sữa từ bình rất khác với bú sữa từ vú mẹ, với bình sữa trẻ chỉ cần mút nhẹ là sữa đã ra rất nhiều khi đó bé dễ dàng từ chối bú mẹ.
Quan tâm đến bầu sữa mẹ
Một trong những nguyên nhân cản trở việc cho con bú là tình trạng núm vú phẳng hoặc bị tụt vào trong ở một số mẹ. Lúc này, mẹ cần kiên trì cho con bú, động tác bú của bé sẽ giúp kéo dài núm vú. Mẹ cũng có thể vắt sữa, đút cho bé uống bằng muỗng và khi vắt bớt sữa sẽ giúp bầu vú mềm hơn, bé sẽ dễ ngậm hơn. Tuyệt đối không cho bé bú bình vì sẽ làm cho bé khó ngậm bắt vú của mẹ hơn.
Một khó khăn khác cũng khá thường gặp là tình trạng tắc tia sữa và biến chứng viêm vú, khi đó vú sẽ nổi cục cứng, sưng tấy đỏ từng mảng và rất đau. Trong trường hợp này, mẹ vẫn nên tiếp tục cho bé bú với cách ngậm bắt vú đúng, dùng khăn ấm chườm vú và mát-xa nhẹ nhàng bầu vú. Mẹ cũng cần uống nhiều nước và được nghỉ ngơi.
Nuôi con bằng sữa mẹ là quá trình tự nhiên nhưng cũng không ít khó khăn và trục trặc xảy ra, do vậy các mẹ rất cần sự quan tâm, động viên, giúp đỡ của những người xung quanh để việc cho bé bú mẹ được thành công.
BS.CK2 Hoàng Thị Thanh Thủy
GVQG CT Nuôi con bằng sữa mẹ
