Những biến đổi sinh lý bình thường của bé sơ sinh

 8/21/2020 |  Admin   492 lượt xem

(nuoitre.com) - Giai đoạn sơ sinh, bé có những biến đổi sinh lý nhằm thích nghi với cuộc sống bên ngoài tử cung.

Vàng da sinh lý
Khi còn trong bụng mẹ, bé cần lượng hồng cầu lớn để mang oxy đến các tổ chức của cơ thể. Khi ra đời, lượng hồng cầu nhiều như vậy không còn cần thiết, chúng bị phá hủy và thải ra nhiều bilirubin, trong khi chức năng gan bé còn yếu, quá trình chuyển hóa bilirubin ở gan bị hạn chế. Trong máu còn tồn đọng nhiều bilirubin tự do, thành mao mạch xốp, sắc tố mật dễ thấm vào da, gây nên vàng da. Sau đó, gan làm việc bình thường, hồng cầu bị hủy ít đi, bilirubin giảm dần, da trở lại bình thường.


tre-so-sinh-2.jpg

 
85 - 90% bé mới sinh bị tình trạng này. Vàng da thường xuất hiện vào ngày thứ 2 sau sinh, thường bắt đầu từ mặt rồi lan dần toàn thân. Vàng da đậm nhất vào ngày thứ 4, thứ 5, sau đó giảm dần và hết vào ngày thứ 8 - 10 sau sinh. Có một số ít bé bị vàng da nặng, kéo dài 3 - 4 tuần. Bé non tháng thì vàng da kéo dài hơn bé đủ tháng, bé trai vàng da đậm hơn bé gái, con so vàng da đậm hơn co rạ. Trong những ngày này, bé vẫn ăn ngủ tốt, đại tiểu tiện bình thường.
 
Sụt cân sinh lý
Những ngày đầu sau sinh, cân nặng của bé giảm so với lúc ban đầu không quá 10%, bé vẫn ăn ngủ bình thường,… đó là sụt cân sinh lý. Nguyên nhân có thể do bé bị mất nước qua đường hô hấp, do bé bài tiết phân và nưc[s tiểu hoặc do bé nôn những dịch bẩn, nước ối mà bé đã nuốt phải trong quá trình chuyển dạ. Có 2 loại sụt cân:
- Sụt cân nhanh và hồi phục nhanh: Ngay trong ngày đầu sau sinh, bé đã bắt đầu sụt cân và tiếp tục sụt cân ở ngày thứ 2 - 4, khoảng 20 - 50g/ngày. Sau đó, cân nặng của bé hồi phục bằng cân nặng ban đầu. Loại sụt cân này chiếm khoảng 25%, hay gặp ở bé khỏe mạnh, bút tốt, mẹ có nhiều sữa.
- Sụt cân chậm và hồi phục chậm: Ngày thứ 2 - 3, bé mới bắt đầu sụt cân, tiếp tục sụt đến ngày thứ 7 - 8 rồi dừng lại, sau đó tăng cân từ từ, đến ngày 12 - 13 mới bằng cân nặng ban đầu. Loại này gặp nhiều hơn. Nếu cho bé bú sớm, bú theo nhu cầu, không cần giờ giấc thì chắc chắn bé sẽ sụt cân ít và phục hồi nhanh.
 
Thay đổi thân nhiệt
Ngay sau khi sinh, thân nhiệt bé khoảng 37,50C – 380C, cao hơn nhiệt độ cơ thể mẹ. Sau 30 - 60 phút, nhiệt độ này bắt đầu giảm dần. Sau 2 - 4 giờ, thân nhiệt tiếp tục hạ đến mức thấp nhất. Với bé sơ sinh khỏe mạnh, được chăm sóc tốt thì thân nhiệt không giảm quá 1,50C, còn bé non tháng, thân nhiệt có thể giảm nhiều, nhất là khi nhiệt độ bên ngoài thấp. Sau 12 - 24 giờ, thân nhiệt duy trì ở mức 36,50C – 370C. Nguyên nhân là do bé phải tiếp xúc một cách đột ngột với môi trường bên ngoài có nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ cơ thể mẹ. Thân nhiệt của bé trở lại bình thường càng sớm khi bé khỏe mạnh, được chăm sóc tốt và bú sớm.
Có 5 - 15% tổng số bé mới sinh có hiện tượng sốt sinh lý, xuất hiện vào ngày thứ 3 - 4 sau sinh, trong thời gian bé sụt cân nhiều nhất. Bé có thể sốt cao 390C – 400C trong vài giờ rồi trở lại bình thường. Nếu bé được bú mẹ và chườm nước ấm 370C – 380C ở trán, nách, bẹn, hậu môn… thì nhiệt độ sẽ hạ xuống, không cần đến thuốc hạ sốt. Lý do là bé nhận quá ít nước so với nhu cầu, vì thế, mẹ cần cho bé bú sớm, đủ theo nhu cầu.


tre-so-sinh.jpg

 
Phù tuyến sữa
Lúc mới sinh, 2 vú bé rất bé, đường kính 8 - 10mm, phẳng trên mặt da, chỉ có núm vú hơi nhô lên như đầu tăm. Sau 4 - 5 ngày, ở cả bé trai và bé gái, 2 vú bắt đầu to dần đến 8 - 10 ngày là tối đa. Bé ăn ngủ bình thường, không đau, da vú bình thường, không đỏ. Nếu nặn vú ra sẽ có ít sữa non. Cuối tuần thứ 2, sang tuần thứ 3, tuyến sữa tự nhỏ dần, đến cuối tuần thứ 4, tuyến sữa trở về kích thước ban đầu. Đó là hiện tượng phù tuyến sữa sinh lý, gặp ở 95% tổng số bé sơ sinh, không phải điều trị gì, chỉ cần giữ gìn, tránh làm tổn thương da, vùng vú… để tránh nhiễm khuẩn vú.
 
Những biến đổi ở bộ phận sinh dục ngoài
Vài ngày sau sinh, ở 1 số bé gái, âm hộ bị nề, 2 môi lớn nề và sẫm màu hơn, âm hộ tiết ra chất nhầy và một ít máu tươi như máu kinh. Hiện tượng này xuất hiện trong vài ngày rồi mất hẳn. Đó là do bé nhận nội tiết tố của mẹ truyền sang. Đối với bé gái, nội tiết tố này tác động vào niêm mạc tử cung, làm niêm mạc dày lên và bong da, bài tiết ra một ít máu ở âm hộ. Còn đối với bé trai, nội tiết tố này tác động vào môn vị, làm cơ môn vị dày lên, gây hẹp môn vị. Đây là lý do vì sao hẹp môn vị hay gặp ở bé trai.
 
BS.CK1 Phạm Thị Thục
Nguyên Trưởng phòng khám Nhi – BV Bạch Mai

liên quan

Lý do bất ngờ của việc không nên đội mũ cho trẻ sơ sinh  445

 8/21/2020  | 

Việc đội mũ cho trẻ sơ sinh là không cần thiết, thậm chí không nên, đối với những em bé chào đời khỏe mạnh và phát triển bình thường.

Xem chi tiết 

Những lưu ý khi cắt tóc máu cho bé  510

 8/21/2020  | 

Cắt tóc máu không những không giúp tóc bé nhanh mọc lại mà còn làm mất chức năng bảo vệ thóp của bé. Nếu mẹ có ý định cắt tóc máu cho bé hãy đặc biệt lưu ý đến những vấn đề sau nhé!

Xem chi tiết 

Lưu ý khi cho bé bú bình  535

 8/21/2020  | 

Hiện nay, nhiều mẹ đã chọn cách cho con bú bình là chính. Vì thế, trong các gia đình có con nhỏ, hầu hết nhà nào cũng có bình sữa.

Xem chi tiết 

Làm gì khi mẹ thiếu sữa?  502

 8/21/2020  | 

Ngày nay, ngày càng có nhiều mẹ muốn nuôi con bằng chính nguồn sữa của mình đồng thời có ý thức trong việc bảo vệ nguồn sữa mẹ. Tuy nhiên, trong quá trình nuôi con bằng sữa mẹ có rất nhiều khó khăn, trục trặc mà nếu mẹ không có kinh nghiệm lại không được sự giúp đỡ của nhân viên y tế hoặc những người xung quanh thì bà mẹ rất dễ mất niềm tin vào sữa mẹ và dễ dàng cho bé bú thêm sữa bò. Điều này thật là đáng tiếc!

Xem chi tiết 

Đánh giá sự tăng trưởng của bé  495

 8/21/2020  | 

Để đánh giá xem bé có phát triển bình thường hay không, trước hết cần đánh giá sự tăng trưởng về thể chất và phát triển về tinh thần của bé.

Xem chi tiết 

Giúp bé bú “ngon”  488

 8/21/2020  | 

Chị Kim Anh (quận Phú Nhuận, TP.HCM) vừa sinh con đầu lòng được gần 2 tháng. Do thiếu kinh nghiệm, lại ở xa cha mẹ nên chị thường cảm thấy lúng túng trong việc canh giờ, cữ bú và cách cho bé bú.

Xem chi tiết 

Để bé nhận được nguồn sữa mẹ tốt nhất  471

 8/21/2020  | 

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời nhất dành cho bé. Đây cũng là thức ăn duy nhất mà bé cần trong giai đoạn từ 0 - 6 tháng tuổi. Để bé nhận được nguồn sữa tốt nhất, mẹ cần:

Xem chi tiết 

Có nên nhể nanh sữa cho bé?  427

 8/21/2020  | 

Nhiều mẹ khá lạ lẫm khi nghe nói về nanh sữa. Chỉ đến khi tới bác sĩ khám mới biết con mình có nanh sữa và mẹ còn rất lo lắng khi bác sĩ nhổ nanh cho con: lo bé quấy khóc nhiều; lo liệu nhổ nanh sữa ảnh hưởng đến sức khỏe của bé…

Xem chi tiết 

Chữa trị tưa miệng cho bé  455

 8/21/2020  | 

Tưa miệng thường gặp ở bé còn bú mẹ và đặc biệt là ở bé dưới 2 tháng tuổi.

Xem chi tiết 

Tắm bé sơ sinh  437

 8/21/2020  | 

Trong thời kỳ sơ sinh (1 tháng đầu sau sinh) da bé mỏng, dễ bị nhiễm khuẩn. Nếu bị nhiễm khuẩn sẽ dễ gây tổn thương sâu, nguy hiểm cho bé. Vì vậy, hằng ngày, mẹ cần tắm cho bé để giữ cho da bé được sạch sẽ.

Xem chi tiết 

Chọn quần áo cho bé  525

 8/21/2020  | 

Đối với những người lần đầu làm cha mẹ, việc chuẩn bị quần áo cho con gây không ít băn khoăn, lo lắng.

Xem chi tiết 

Thực đơn mẫu cho bé không có sữa mẹ  420

 8/21/2020  | 

Dưới đây là thực đơn ăn dặm mẫu cho các bé không có sữa mẹ.

Xem chi tiết 

Lịch tiêm phòng cho bé  516

 8/21/2020  | 

Tiêm phòng (chủng ngừa) là tạo cho bé một khả năng phòng các bệnh nhiễm trùng, bằng cách tiêm hoặc uống vắc-xin. Mỗi loại vắc-xin chỉ có khả năng phòng một hoặc vài loại bệnh nhiễm trùng mà thôi, do đó, phải đưa bé đi tiêm đủ các loại vắc-xin theo đúng lịch tiêm chủng.

Xem chi tiết 

Cách chọn bột và những lưu ý khi nấu bột ăn dặm cho bé  449

 8/21/2020  | 

6 tháng tuổi, bé yêu bắt đầu bước vào những ngày đầu tập ăn dặm. Vào siêu thị chọn bột ăn dặm cho bé, mẹ hoa cả mắt bởi đủ chủng loại, thương hiệu, mùi vị. Về đến nhà, mẹ lại được bác hàng xóm mách cho cách tự làm bột ăn dặm cho bé. Biết chọn loại nào đây?

Xem chi tiết 

Ủ ấm theo phương pháp chuột túi  414

 8/21/2020  | 

Ủ ấm theo phương pháp chuột túi sẽ giữ cho thân nhiệt của bé bằng thân nhiệt của mẹ, chống ngạt tái phát, đề phòng viêm phổi. Bé sẽ nhanh lên cân, lại tăng cường được quan hệ tình cảm giữa mẹ và con.

Xem chi tiết 

Nguyên nhân nào khiến bé chậm mọc răng?  474

 8/21/2020  | 

Bé chậm nói, chậm đi hoặc chậm mọc răng… đều khiến cho cha mẹ lo “phát sốt”. Những triệu chứng này có nhiều nguyên nhân, có thể do bệnh lý, cũng có thể đó là điều “hết sức bình thường”.

Xem chi tiết 

Chăm sóc bé bị chốc  551

 8/21/2020  | 

Chốc có thể bị ở bất kỳ chỗ nào trên da. Thường là ở đầu, mặt, tay chân. Rất dễ lây lan sang bé khác từ những vết loét hoặc tay do ngứa gãi. Bé không sốt.

Xem chi tiết 

Cách chăm sóc bé sơ sinh đủ tháng  477

 8/21/2020  | 

Tất cả các trường hợp bé có biểu hiện bất thường hoặc bỏ bú đều cần đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được hướng dẫn.

Xem chi tiết 

Chăm sóc bé sơ sinh bị vàng da  503

 8/21/2020  | 

Vàng da là hiện tượng thường gặp ở bé mới sinh, nhất là trong tuần đầu sau sinh do chức năng gan của bé mới sinh chưa trưởng thành làm cho chất gây vàng da tăng lên trong máu (bilirubin). Vàng da ở các bé sơ sinh có thể là vàng da sinh lý hoặc vàng da bệnh lý.

Xem chi tiết 

Chăm sóc bé sinh non và thấp cân  488

 8/21/2020  | 

Bé sinh non là thời kỳ phát triển trong bụng mẹ từ 28-37 tuần. Bé có cân nặng thấp là bé sinh ra có trọng lượng cân nặng dưới 2.500g. Bé sinh non và bé suy dinh dưỡng trong thai khi sinh ra đều có cân nặng thấp.

Xem chi tiết 
Like Fanpage Để Ủng Hộ Chúng Tôi Duy Trì Website