Sai lầm lớn nhất của mẹ khi chăm sóc bé biếng ăn là quá quan tâm đến việc tăng cân của bé, dẫn đến những “ý thích trái khoáy”: thích dùng sức mạnh của người lớn để ép bé ăn, thích yêu cầu bác sĩ tiêm thuốc để kích thích bé ăn, thích làm theo kinh nghiệm điều trị biếng ăn của các “bác sĩ mạng”… Hậu quả là bé ngày càng rơi vào tình trạng biếng ăn trầm trọng!
Chăm sóc bé biếng ăn không đơn giản chỉ là chăm lo chế độ ăn mà mẹ còn phải đặc biệt quan tâm đến đời sống tinh thần của các bé.
Đảm bảo chế độ ăn cho các bé theo lứa tuổi
Các bé 1 - 2 tuổi cần bú mẹ hoặc uống 300-500 ml sữa/ngày; ăn bột (cháo): 4-5 lần/ ngày. Một chén bột phải đủ chất dinh dưỡng, gồm có: 30g bột gạo (hoặc 1 chén cháo đặc), 20g thịt (thịt các loại hoặc cá, tôm...), 20g rau và 5ml dầu ăn.
Mẹ cần lưu ý:
- Nếu bé đang bú mẹ thì cho bé tiếp tục bú mẹ. Quan niệm “cai sữa” để bé ăn sẽ làm cho bé biếng ăn hơn vì không những bị mất nguồn cung cấp dinh dưỡng quý giá mà việc “cai nghiện” cũng ảnh hưởng đến tinh thần, bé sẽ không muốn ăn!
- Các bé biếng ăn thường ăn ít, mẹ có thể tăng năng lượng khẩu phần bằng cách chọn các loại sữa năng lượng cao (dành cho bé biếng ăn), mỗi bữa ăn cho thêm 1 muỗng dầu ăn vào chén cháo của bé, chia thức ăn làm nhiều bữa nhỏ chứ không nhất thiết phải ăn hết khẩu phần cùng một lúc.
Các bé 2 - 3 tuổi, mỗi ngày cần 3 bữa chính và 2 bữa phụ. Các bữa ăn chính cần có đủ bốn nhóm thức phẩm: chất bột đường (cơm, bánh mì, bún, nui…), chất đạm (thịt, cá trứng…), chất xơ (rau, củ, quả), chất béo (dầu ăn, bơ, mỡ…). Các bữa ăn phụ cần chọn thực phẩm giàu chất dinh dưỡng như sữa, sữa chua, bánh flan, bánh bông lan, chè đậu, tàu hũ... cho bé.
Mẹ chú ý:
- Không dùng các loại đồ ăn ngọt (bánh, kẹo, nước ngọt…) làm bữa ăn phụ vì giá trị dinh dưỡng không cao, đặc biệt, không được cho bé ăn trước bữa ăn chính, dù chỉ là “ăn chơi”, vì vị ngọt của các loại thực phẩm này có khả năng gây ức chế tiết dịch vị, làm cho bé chán ăn, sẽ bỏ bữa hoặc ăn ít trong bữa ăn chính.
- Sữa dùng làm bữa ăn phụ rất tốt vì sữa có giá trị sinh học cao và là nguồn cung cấp canxi cho bé. Mỗi bữa phụ, bé cần 150–200 ml sữa. Mẹ có thể chọn các loại sữa giàu năng lượng để tăng năng lượng khẩu phần ăn của bé, nhưng đừng “thần tượng” sữa đến nỗi “uống sữa thay nước”, bé uống sữa no sẽ không ăn được nữa.
- Thiếu các thực phẩm giàu đạm như thịt, cá, trứng, tôm, tàu hũ…, bé dễ bị thiếu máu thiếu sắt, là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng biếng ăn.
- Ở tuổi này, bé có thể có ý thích đặc biệt đối với một vài loại thức ăn: có bé nhất định chỉ ăn một loại rau, có bé kiên quyết chỉ ăn thịt chứ không ăn cá… Mẹ thường sợ bé ăn không đa dạng sẽ làm bé không đủ chất nên ép bé ăn theo ý mình, càng ép bé càng không ăn! Hãy để bé ăn theo sở thích và cho bé thời gian để chấp nhận một món ăn mới.
Đối với bé biếng ăn, đừng bao giờ la mắng, đánh đập bé vì cái tội “biếng ăn” và đừng ép bé ăn bằng mọi giá! Nếu mẹ đè bé ra, đổ thức ăn vào miệng, đánh vào miệng thật đau hoặc bóp mũi để bé nuốt, trên bàn ăn luôn có sẵn cây roi… bé sẽ sợ hãi khi đến giờ ăn vì bữa ăn đã trở thành một cuộc “tra tấn”. Phải tạo một bầu không khí ấm cúng, vui vẻ trong bữa ăn và hãy xem bé là “khách trong bàn ăn”. Bé là khách và mẹ là những chủ nhà hiếu khách: chủ nhà thì phải cùng ngồi ăn với “khách”, không la mắng “khách”, để “khách” ăn tự nhiên, mời ăn những món mà “khách” thích.
Mẹ cũng tuyệt đối không tự ý dùng bất kỳ loại thuốc nào để “trị biếng ăn” cho bé. Việc dùng loại thuốc gì, liều lượng bao nhiêu, trong thời gian bao lâu… cần phải có ý kiến của bác sĩ.
CNDD Tôn Nữ Thu Trang
Phó trưởng khoa Dinh dưỡng, bệnh viện Nhi đồng 1, TP.HCM
