Dậy thì sớm – Dậy thì muộn

 8/20/2020 |  Admin   373 lượt xem

(nuoitre.com) - Hiện nay, ngày càng có nhiều trẻ em xuất hiện tình trạng dậy thì sớm. Dậy thì sớm được định nghĩa khi các biểu hiện dậy thì xuất hiện trước 10 tuổi ở bé trai và trước 8 tuổi ở bé gái. Dậy thì sớm ở bé gái nhiều gấp 5 lần so với bé trai.

Dậy thì sớm


day-thi-som.jpg


Thông thường, khi cha mẹ thấy những biểu hiện như mọc lông mu, lông nách, tinh hoàn phát triển về kích thước, bộ phận sinh dục ngoài tăng kích thước (ở bé trai) hoặc ngực phát triển, xuất hiện kinh nguyệt sớm (ở bé gái) thì bé đã dậy thì sớm trước đó nhiều tháng, thậm chí cả năm. Ngoài ra, các bé dậy thì sớm còn có những biểu hiện khác như rối loạn tâm tính, đau đầu,...
 
Có nhiều nguyên nhân khiến bé dậy thì sớm. Nguyên nhân thông thường nhất ở bé trai là do nguyên nhân trung ương, từ vùng hạ đồi não. Dậy thì sớm thường có tính chất gia đình, khi cha hay ông có tiền sử dậy thì sớm. Dậy thì sớm cũng có thể do ngoại vi như u vùng tuyến thượng thận, u buồng trứng, dùng corticoit kéo dài,... Ngoài ra, những nguyên nhân khác như béo phì do chế độ ăn uống nhiều đạm mỡ, ăn phải thịt có nhiều chất kích thích, nhiễm 1 số chất như Bisphénol A (có trong 1 số loại nhựa làm núm vú hay bình sữa trẻ em), chất Ptalates (có trong hộp nhựa, chai nhựa, túi nhựa đựng thức ăn), bé uống quá nhiều sữa đậu nành... cũng gây nên dậy thì sớm.
 
Chất Oestrogen có trong các loại thuốc, thực phẩm, chất dưỡng da có thể qua đường ruột, đi vào hệ tuần hoàn máu hoặc toàn thân của bé, gây nên những biểu hiện dậy thì sớm. Tình trạng đó được gọi là “chứng dậy thì sớm có nguồn gốc từ bên ngoài”.
 
Khi bé có dấu hiệu dậy thì sớm, nếu không can thiệp, bé sẽ có nguy cơ phát triển sớm và dừng tăng trưởng. Hậu quả là bé sẽ lùn ở tuổi trưởng thành. Do đó, việc phát hiện sớm tình trạng dậy thì sớm là cần thiết.
 
Khi phát hiện bé dậy thì, bác sĩ sẽ xem lại biểu đồ tăng trưởng của bé và làm các xét nghiệm cần thiết để chẩn đoán các nguyên nhân có thể gây ra dậy thì sớm. Sau khi đã tìm nguyên nhân và can thiệp, tùy theo từng trường hợp, bác sĩ sẽ có chỉ định điều trị thuốc.
 
Điều trị thuốc có thể ức chế một cách hữu hiệu sự tiết ra GnRH quá sớm, từ đó ức chế sự phát dục của noãn bào (bé gái) và sự tiết ra testosteron (bé trai). Ưu điểm nổi bật của phương pháp này là ức chế sự hoàn thiện quá sớm của xương, cải thiện chiều cao cơ thể do ức chế sự tăng trưởng hoóc-môn giới tính.
 
Cha mẹ cần nói cho bé hiểu chuyện gì xảy ra trong cơ thể bé, giải thích để bé yên tâm và dạy bé cách tự chăm sóc cơ thể, đặc biệt bộ phận sinh dục. Cha mẹ cũng nên dự trù 1 số tình huống khi bé bị lo âu, tâm trạng buồn phiền, bị bạn bè trêu chọc, hay mệt mỏi khi có kinh nguyệt…, tránh để bé sốc khi cảm nhận sự khác biệt của mình với bạn cùng trang lứa.
 
Dậy thì muộn


day-thi-muon.jpg


Ngược lại, khi bé gái trên 13-14 tuổi và bé trai trên 15-16 tuổi vẫn chưa xuất hiện những biểu hiện của dậy thì thì xem như dậy thì muộn.
 
Có nhiều nguyên nhân khiến bé dậy thì muộn như: di truyền, chế độ ăn uống không hợp lý, trầm cảm hay rối loạn nhận thức như ở bé gái sợ mập, có bệnh mãn tính (tiểu đường, suyễn, bệnh thận,...), có vấn đề ở tuyến yên hay tuyến giáp, rối loạn nhiễm sức thể...
 
Cách điều trị duy nhất là tiêm hoóc-môn sinh dục và theo dõi đều sự phát triển trên cơ thể các bé. Thông thường, sau khi dùng thuốc khoảng vài tháng, bé sẽ cảm nhận được những dấu hiệu dậy thì. Tuy nhiên, nếu điều trị muộn thì rất khó cứu được khả năng sinh dục và sinh sản của bệnh nhân. Do đó, khi thấy bé có các có vấn đề nêu trên, cha mẹ cần phải đưa bé đi khám và điều trị sớm.
 

BS.CK2 Nguyễn Thị Thanh
Trưởng khoa Dịch vụ 1 – BV Nhi đồng 2, TP.HCM

liên quan

“Bí kíp” tăng chiều cao cho teen  399

 8/20/2020  | 

Theo thống kê của Viện Dinh dưỡng quốc gia, hiện nay, chiều cao trung bình của nam thanh niên nước ta là 164 cm, thấp hơn Hàn Quốc 10 cm và Nhật Bản 8 cm. Tuổi teen là một trong những giai đoạn mà cơ thể cao nhanh nhất.

Xem chi tiết 

“Tả tơi” vì nghiện game“Tả tơi” vì nghiện game  384

 8/20/2020  | 

Bị bố mẹ cưỡng chế “trói”, khiêng đến bệnh viện tâm thần trong bộ dạng tả tơi… Nhiều game thủ đã phải trải qua từ một đến vài ba lần nhập viện liên tục như thế mới chữa được bệnh nghiện game, nhưng những dấu ấn của căn bệnh vừa dễ vừa khó chữa này để lại trên thân chủ không dễ gì nhạt phai. Mỗi năm, tại bệnh viện Tâm thần trung ương 1, các bác sĩ tiếp nhận 10 – 15 bệnh nhân nghiện game được gia đình đưa đến chữa trị như thế.

Xem chi tiết 

5 vấn đề thường gặp ở tuổi mới lớn  421

 8/20/2020  | 

Những năm tháng chuyển tiếp từ tuổi teen thành người lớn là một giai đoạn đầy thách thức. Một bạn tuổi teen có thể rơi vào những tình huống khó khăn và đối mặt với những quyết định sai lầm trong lúc chán nản. Mặc dù giai đoạn gian nan này gần như không thể tránh, nhưng nếu ý thức được những vấn đề phổ biến mà lứa tuổi sẽ gặp phải, có thể giúp các bạn mới lớn tự xoay sở tốt.

Xem chi tiết 

Bia, rượu, thuốc lá và sức khỏe trẻ vị thành niên  417

 8/20/2020  | 

Ở giai đoạn vị thành niên, thời kỳ chuyển tiếp giữa trẻ em và người lớn, trẻ phát triển rất phức tạp. Tốc độ phát triển về thể chất (chiều cao, cân nặng, hình dáng, giới tính…) của trẻ rất nhanh, các tuyến nội tiết bắt đầu hoạt động, gây xáo trộn lớn về tâm sinh lý. Đó là lý do tại sao những tác động về dinh dưỡng, tâm lý, môi trường đều rất quan trọng với sự phát triển của trẻ và sẽ có ảnh hưởng đến suốt cuộc đời của trẻ sau này.

Xem chi tiết 

Chăm sóc răng cho tuổi teen  457

 8/20/2020  | 

Lứa tuổi teen, với tâm sinh lý luôn biến đổi, trẻ rất hay tự ti về bản thân mình. Một hàm răng chắc khỏe, trắng sáng sẽ mang đến cho trẻ một nụ cười đẹp và giúp trẻ tự tin hơn trong giao tiếp.

Xem chi tiết 

Chuyện trẻ bỏ nhà đi bụi  440

 8/20/2020  | 

“Dù con có không ở gia đình nữa thì con vẫn không hư hỏng đâu. Mẹ à! Con không thể để người yêu con vì con mà phải chịu trách nhiệm trước pháp luật. Con bỏ đi để bảo vệ anh ấy!”.

Xem chi tiết 

Con trai và tuổi dậy thì  408

 8/20/2020  | 

Mẹ vào dọn dẹp phòng cậu quý tử. Lật tấm chăn ra, chị thấy cái quần “tà lỏn” của cậu bị vo lại nhăn nhúm và mùi hôi, tanh bốc lên, đập vào mũi. Không nhăn mặt mà chị mỉm cười: Hoá ra cậu ấm nhà mình đã có “giấc mộng ướt”. Hèn gì hồi này thấy cậu lớn lên từng ngày, không sà vào lòng mẹ như trước, lại hay đóng cửa phòng “hành tung bí ẩn” như điệp viên 007. Có lúc cậu trái tính, ưa nói ngược đến mức chị nghĩ “cứ như nó không phải con mình”.

Xem chi tiết 

Điều trị mụn tận gốc  367

 8/20/2020  | 

Do sự thay đổi hoóc-môn diễn ra nhiều và nhanh trong giai đoạn dậy thì, các em ra mồ hôi nhiều hơn, tóc và da nhờn. Trong các lỗ chân lông của da mặt có quá nhiều bã nhờn, do đó, việc các em có nhiều mụn trong giai đoạn dậy thì là điều hoàn toàn bình thường.

Xem chi tiết 

Dư cân, béo phì ở tuổi teen  371

 8/20/2020  | 

Tuổi teen (độ tuổi cấp 2-3) là độ tuổi ở giữa trẻ con và người lớn. Các em có thể có tầm vóc gần bằng người lớn nhưng nhận thức vẫn là trẻ con. Ở độ tuổi lưng chừng này, nếu các em được trang bị kiến thức tốt về cân bằng dinh dưỡng sẽ giảm được nguy cơ dư cân, béo phì sau này cho các em và thế hệ sau này.

Xem chi tiết 

Đừng tiếc lời khen con  391

 8/20/2020  | 

Phương pháp tiết kiệm lời khen, hào phóng lời chê được rất nhiều cha mẹ áp dụng với niềm tin là có thể hạn chế thói tự kiêu, kích động lòng tự trọng của trẻ, khiến trẻ không ngừng cố gắng. Tuy nhiên, trên thực tế, mục đích này thường không đạt được, thậm chí bị phản tác dụng.

Xem chi tiết 

Làm gì để giúp “teen” chăm hoạt động, thể dục thể thao?  414

 8/20/2020  | 

Trong quá trình phát triển của con người, tuổi "teen" là giai đoạn đặc biệt quan trọng, vì nó đóng vai trò quyết định tới tầm vóc, nhân cách và sự thành công khi trưởng thành. Nếu trẻ được nuôi dưỡng đầy đủ và tập luyện đúng phương pháp sẽ đạt được chiều cao lý tưởng.

Xem chi tiết 

Giúp bé gái hiểu về kinh nguyệt  396

 8/20/2020  | 

Kinh nguyệt là hiện tượng đánh dấu sự chuyển tiếp từ giai đoạn bé gái thơ ngây sang giai đoạn thiếu nữ trưởng. Lần đầu thấy kinh nguyệt, bé có thể hoang mang, hoảng sợ. Bạn cần giúp bé hiểu để chăm sóc và vệ sinh thật tốt.

Xem chi tiết 

Giúp con chọn bạn mà chơi   408

 8/20/2020  | 

Tình bạn là hành trang tình cảm quan trọng nhất trong tuổi học trò, tình bạn thân chính là “neo tàu” giúp trẻ tự tin hơn. Nhưng trong xã hội đầy rẫy những cám dỗ hiện nay, để con có bạn tốt, cha mẹ cần can thiệp một cách có nghệ thuật.

Xem chi tiết 

Hiểu con tuổi mới lớn  387

 8/20/2020  | 

Tuổi mới lớn có rất nhiều biến động trong tâm hồn cũng như hình thể. Trẻ sẽ có những phản ứng mà cha mẹ không ngờ tới. Bạn cần làm gì để giúp con phòng ngừa hoặc thoát khỏi những khi tâm trạng tồi tệ?

Xem chi tiết 

Khi con gái đến tuổi dậy thì  392

 8/20/2020  | 

Kinh nguyệt của bé có thể xuất hiện sớm hơn bạn nghĩ. Vì thế, ngay khi ngực của bé bắt đầu phát triển, bạn nên thảo luận với con về chủ đề kinh nguyệt. Nếu bạn không có đủ hiểu biết để chuyện trò với con, bạn có thể nhờ bác sĩ tư vấn, trao đổi, trò chuyện với bé.

Xem chi tiết 

Làm gì khi con yêu sớm?  382

 8/20/2020  | 

Khi con có dấu hiệu yêu sớm, cha mẹ phải làm gì đây? Cấm đoán hay khuyến khích…

Xem chi tiết 

Loại bỏ suy nghĩ tiêu cực ở trẻ  360

 8/20/2020  | 

Đối với trẻ lứa tuổi mới lớn, cha mẹ càng giấu giếm, càng cấm đoán thì trẻ càng quan tâm khám phá.

Xem chi tiết 

Một số bệnh dễ mắc ở nam tuổi teen  375

 8/20/2020  | 

Ở lứa tuổi teen, các bạn trai dễ mắc một số bệnh nếu bản thân các em và cha mẹ không chú ý, có thể phát triển âm thầm và ngày càng nặng, ảnh hưởng đến sức khỏe và sinh hoạt thường ngày.

Xem chi tiết 

Những vấn đề trục trặc ở tuổi mới lớn  385

 8/20/2020  | 

Từ tuổi 12 - 17, bé gái bắt đầu bước vào một giai đoạn quan trọng, đó là quá trình phát triển của hệ sinh dục. Ở bé trai, thời kỳ phát dục chậm hơn, bắt đầu khi bé 15 tuổi.

Xem chi tiết 

Quản lý cân nặng ở tuổi teen  379

 8/20/2020  | 

Vào giai đoạn tuổi teen, các em có nhiều thay đổi về cơ thể, tâm lý… đặc biệt là các em nữ sẽ tăng cân vùn vụt và dễ rơi vào tình trạng thừa cân – béo phì. Để luôn giữ được vóc dáng cân đối, nụ cười tươi sáng, mức độ tập trung tốt trong học tập… là không khó; các em và gia đình chỉ cần thực hiện như sau:

Xem chi tiết 
Like Fanpage Để Ủng Hộ Chúng Tôi Duy Trì Website